ŞEHRİVAN HABER: FATMA NUR POLATCAN-MEHMET ALİ EKİNCİ Pandemi nedeniyle geçen yıl azalan konut satışları, bu yıl da ekonomik krizden payına düşeni aldı. Ülkenin büyük illeri başta olmak üzere sürekli imar sorunuyla gündeme gelen Van’da da TÜİK’in verilerine göre, bu yılın 11 ayında 7 bin konut satıldı. En zor zamanlarda bile Van’daki konut satışları çoğu zaman Türkiye ortalamasının üstünde seyrederken, yaşanan krize rağmen Van’da satışlar yine geçen yıldan fazla oldu. Evlerin milyonlarla satıldığı, en düşük kiranın 2-3 bin TL olduğu kentte, buna rağmen satılık ve kiralık ev talebi ise hız kesmeden sürüyor. Pandemi nedeniyle geçtiğimiz yıllarda azalan konut satışları, Covid-19 vaka sayısındaki düşüş sonrası yeniden artışa geçti. Birçok il pandemi sonrası yaşadığı düşüşü bir türlü toparlayamazken bu düşüş ülke genelindeki genel satış rakamlarına da yansıdı. Öte yandan Van’daki gelenek devam etti ve kentteki konut satışı yine birçok ile göre orana göre arttı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’nun TRB2 Bölgesi’nde en çok konut satışının olduğu il olan Van’da 2022 yılında da konut satışı arttı. TÜİK’in her ay düzenli olarak açıkladığı konut satış istatistiklerine göre, Van’da konut satışları bu yılın ilk 11 ayında geçen yıla göre bin 263 artış gösterdi ve 7 bin 188 konut satıldı. “VAN’DAKİ SATIŞ RAKAMLARININ DAHA FAZLA OLMASI BEKLENİYORDU” Şehrivan’ın, derlediği verilere göre, Van’da bu yılın ilk 11 ayında en çok konut satışı 887 ile Haziran’da, en az konut satışı ise 449 ile Ocak ayında gerçekleşti. Konut satışlarının artış gösterdiği kentte kira fiyatları ise çok yüksek. Rakamlar ve satışlar şaşırtırken konuyla ilgili Şehrivan’a görüş veren Van Emlakçılar Derneği Başkanı Orhan Özdek, bu yılki konut satışlarının açıklanan rakamdan daha fazla olması gerektiğini işaret ederken kentte hala konut ihtiyacının üst seviyelerde olduğuna vurgu yapmayı da ihmal etmedi. Özdek, Van’daki artışın kentin potansiyelinin altında olduğuna vurgu yaparken Van’da çevre şehirlerden ve İran gibi ülkelerden gelenlerin de çok sayıda konut aldığını ve bu artışta pay sahibi olduğunu söyledi. VAN’DA YILIN İLK 11 AYINDA TOPLAM 7 BİN 188 KONUT SATILDI! Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), her ay düzenli olarak konut satış istatistiklerinin 11 aylık süreci kapsayan yeni açıklaması geldi. TÜİK’in açıkladığı verilerine göre, Türkiye genelinde konut satış sayısı, Kasım ayında geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 34,1 azalarak 117 bin 806 oldu. Verilere göre, Ocak-Kasım döneminde Van’da toplam 7 bin 188, Kasım ayında ise 732 konut satıldı. Açıklanan verilere göre, TRB2 Bölgesi’nde en çok konut satışı 732 ile Van’da gerçekleşti. TÜİK’in verilerine göre, Kasım ayında Muş’ta 273, Bitlis’te 407, Hakkari’de 34 konut satıldı. Öte yandan yine Şehrivan’ın TÜİK’ten derlediği verilere göre, bu yılın Ocak ayında 449, Şubat’ta 559, Mart’ta 642, Nisan’da 621, Mayıs’ta 597, Haziran’da 887, Temmuz’da 532, Ağustos’ta 740, Eylül’de 764, Ekim’de 665, Kasım’da ise 732 konut satışı yapıldı. FİYATLAR YÜKSEK AMA SATIŞ AZ DEĞİL Ekonomik anlamda yapılan derecelendirmelerde sürekli olarak son sıralarda yer alan Van’da, tüm ekonomik sıkıntılara rağmen konut fiyatlarındaki artış da kira fiyatlarındaki artış da devam ediyor. Özellikle son yıllarda bütçesine uygun kiralık ev bulamayanların sayısı giderek artarken, konut ihtiyacındaki artış da büyüyor. Yüksek enflasyona bağlı olarak, artan taleple birlikte Van’da 2-3 bin liranın altında kiralık konut bulmak oldukça güç olmasına rağmen vatandaş bir şeklide barınma ihtiyacını karşılamak için tüm şartlara uymak zorunda kalıyor. Öte yandan konut satışı da hız kesmeden artarken Van Emlakçılar Derneği Başkanı Orhan Özdek konuyla ilgili Şehrivan’a görüş vererek durumla ilgili değerlendirmeler yaptı. ÖZDEK, KONUT SATIŞLARININ DAHA FAZLA OLMASI GEREKTİĞİNİ AÇIKLADI… Konuyla ilgili görüşlerini paylaşan Özdek; “Son yıllarda Van’ın büyümesiyle beraber konuta çok ciddi ihtiyaç duyulmaktadır. Van’ın nüfusu büyümektedir, nüfusunun büyümesiyle birlikte imar sorunu yaşanmaktadır ve Van sıkışmış haldedir. Van’da 11 ay içerisinde 7 bin 188 konut satılmış ama bunun daha fazla olması gerekiyor. Türkiye genelindeki ekonomik krizlerden dolayı şu anda ülkede ve Van’da barınma sorunu var. Gerek konut satışlarında gerekse ev kiralamada Van’daki bütün vatandaşlar sıkıntı içerisindeler. Van nüfus olarak büyüyor ama imar ve gelişmişlikte büyüyemiyor. Van şu an hak ettiği noktada değil. Hak ettiği yere gelmesi için tabularını yıkması gerekmektedir. İmar sorununun ortadan kaldırılması gerekmektedir. Çevre yolundan dolayı Van hak ettiği konuma gelememektedir.” Şeklinde değerlendirmeler yaptı. ÖZDEK’E GÖRE ARTIŞIN SEBEBİ GÖÇ Özdek konuyla ilgili olarak ayrıca: “Van’ın nüfusu artıyor. Van’ın dışardan aldığı göçün dikkate alınması gerek. İlk 11 ayda gerçekleşen artış da bundan kaynaklanmaktadır. Hakkari, Şırnak, Ağrı, Bitlis’ten insanlar Van’da ikamet etmektedir. Van çevre illerden göç aldığından bu yıl 12-13 bin konut satışının olması gerekiyordu. Ama ekonomik krizden dolayı fiyatlar çok yükseldi ve insanlar ev alamayacak duruma geldi. Gönül isterdi ki barınma sorunu tamamen ortadan kalksın ama maalesef böyle bir tablomuz yok. Konut satışlarının ve kiraların yüksek olması maliyetlerden kaynaklanmaktadır. Van’da inşaat maliyetlerinin artması ve bunun dolarla endeksli olması barınma sorununu ortaya çıkarmıştır. Van’ın çehresinin açılabilmesi için acilen imarın değiştirilmesi, yeni konutlaştırılmaya gidilmesi gerekmektedir.” Dedi. YABANCILARDAN VAN’DAKİ KONUTLARA RAĞBET… Van’da ilk 11 ay içerisinde en çok konut satışının 887 ile Haziran ayında olmasını değerlendiren Özdek, “Bunda İranlıların etkisi var. Buranın sınır il olması hasebiyle İranlılar burayı çok tercih ettiler. İranlılar Van’da konut edinme çabası içerisindeler. İranlılar kendi adlarına konut alamıyorlar fakat tanıdıklarının adına alabiliyorlar. Bunun birebir şahidi olduk. Tanıdıklarının veya şirket adına konut alabiliyorlar. Haziran’da Van’da çok büyük bir İran potansiyeli vardı. Şu anda İran’da devam eden olaylardan dolayı İranlar Van’dan çekilmiş durumda. Olaylar durulduktan sonra İranlılar tekrar Van’a geleceklerdir. İran ve Irak başta olmak üzere yurt dışından insanlar Van’daki konutları tercih etmektedirler. Iraklı birçok vatandaş da Van’da konut almıştır. Van coğrafyasından, konumundan dolayı tercih edilen bir ildir ama kalkınma yönünden tabuların yıkılması gerekmektedir” dedi. ÖZDEK: VAN’DA ŞU AN EN AZ 10-15 BİN KONUTUN İVEDİLİKLE YAPILMASI GEREKİYOR Özdek, yüksek kiralara da değinerek şunları söyledi: “Van’daki konut sayıları nüfusa bağlı olarak yeterli değil. Van’da şu an en az 10-15 bin konutun ivedilikle yapılması gerekiyor. Kira fiyatlarının çok yüksek olması konut azlığından kaynaklanmaktadır. Eğer Van’da konutlaşma, yeni şehirleşme söz konusu olursa kiralarda düşme olur. Konut sayısı az olduğundan kiralar da çok yüksek. Dolayısıyla bir an önce yeni konutlaşmaya gidilmesi lazım. Bu olursa konut satışlarında ve kira fiyatlarında düşüş olacaktır. İmarda yeni düzenlemeler olması gerekmektedir. Van’ın kalkınması için imar sorununun bir an önce ortadan kaldırılması gerekiyor. ” “EDREMİT VE ERCİŞ YOLU ÜZERİNDE NÜFUS ARTIŞI VE KONUTLAŞMAYA GİDİLMEKTEDİR” Özdek, “Van’da özellikle Edremit ve Erciş yolu üzerinde nüfus artışı ve konutlaşmaya gidilmektedir. Bu iki bölgede imar sorunu çok fazla. İmar sorununun ortadan kaldırılması için kurumlara çok ciddi görev düşmektedir. Van’da ancak böyle konutlaşmanın önü açılır” ifadelerini kullandı. Van’ın gelişmesi için önerilerde bulunan Özdek, “Van’da sanayide, ticarette, tarımda, turizmde, hayvancılıkta ciddi projeler yapılmalı. Nüfus artışına rağmen Van’da işsizlik de söz konusudur. İnsanların işe güce ihtiyacı var. Van’ın çehresinin değişmesi için ekonomik olarak kalkınması lazım. Van’a yeni iş alanları kazandırılması lazım. Van’da istihdamın, sanayinin önünün açılması lazım. Van’a yeni sosyal projeler lazım. Ekonomik ve sosyal olarak ciddi adımların ivedilikle açılması lazım” diye konuştu.