Van'da 2011 yılında meydana gelen iki büyük depremin ardından barınma sorununu gidermek için yapılan TOKİ konutlarındaki sorunlar, burada yaşayan vatandaşı canından bezdirdi. Birçok eksikliğin ve sıkıntılarının olduğunu belirten TOKİ sakinleri, özelliklede aidat ve kömür paralarının birkaç gün geç ödenmesi ile yüklü miktarda faiz ödediklerine dikkat çekti. Van’da 2011 yılında meydana gelen depremden sonra hükümet jet hızıyla kentte konaklama ile ilgili adımlar atmış ve kentin tam 4 ayrı noktasında on bini aşkın konut yapmıştı. Afete müdahale, mücadele ve toparlanma anlamında önemli rekorlara imza atılmış ve TOKİ ile önemli bir başarı da sağlanmıştı. Son 50 yılın en soğuk kışını depremin olduğu yıl yaşayan Van’da buna rağmen devlet eliyle 1 yıldan az bir sürede bu on binlerce konut bitirilmiş ve kiracılar ile evi hasar gören hak sahiplerine teslim edilmişti. O dönem yaralara merhem olan bu konutların zaman içinde fiyatlarının yüksek olması, alt yapısının kötülüğü, ciddi problem haline gelen su sorunu, site yönetimini üstlenen firma ile ilgili sıkıntılar bir türlü bitmedi… Öyle ki bu konutlar kentteki kurumlar ve yerel yönetimler arasında da sıkıntılara neden oldu. Yüklenici firmalardan kaynaklı sıkıntılardan dolayı belediyeler ve kurumlar devir edip almada bile sorunlar yaşarken bazı konutlarda sıkıntılar adeta vatandaşı isyan noktasına kadar getirdi. Depremin 5’inci yılında vatandaşlar halen sorunlarla boğuşmaya devam ederken şu sıralar en çok dert olan konulardan biri de yine site yönetimi ile vatandaşın ısınma imtihanı. Zira “Isınamıyoruz, faiz ödüyoruz, çok fazla ortak gider ödüyoruz” diyen vatandaş çözümün geleceğinden de umudunu kesmiş durumda… SİTE YÖNETİMİNE TEPKİ VAR!2011 yılı 23 Ekim ve 9 Kasım’da yaşanan 7,2 ve 5,6 büyüklüğündeki iki yıkıcı depremle çok sayıda ev ve işyeri ile kamu kurumuna ait binalar kullanılamaz hale geldi. Başbakanlık bünyesinde bulunan Toplu Konut İdaresi (TOKİ) evleri kullanılamaz hale gelen vatandaşların barınma sorununu gidermek için Edremit, İpekyolu, Tuşba ve Erciş ilçelerinde konut inşa etti. İnşa edilen bu konutlar maliyetlerinin çok üstünden vatandaşlara satıldı. TOKİ’lerde ev sahibi olan onlarca vatandaş şimdide aidat ve kömür parasını ödeyemediği için icralık olurken, birkaç gün geç ödeyen vatandaşlarda faizle karşı karşıya kalmış durumda. Ayrıca TOKİ sakinleri bu durumun bütün TOKİ’lerde geçerli olduğunu ve binlerce TOKİ sahibinden alınan bu paraların nereye gittiğini bilmediklerini ifade ederken, yönetimde olan Boğaziçi Yönetim A.Ş.’nin umursamaz bir yönetim olduğu dillendirildi. TUCİ: HER AY KESİNTİSİZ 265 LİRA ÖDEMEK ZORUNDAYIZ!Edremit Kiracılar TOKİ’de yaşayan vatandaşlar alınan faizlerin canlarına tak ettiklerine dikkat çekerek, yaşadıkları sıkıntıları Şehrivan’a anlattı. TOKİ sakinlerinde Kadriye Tuci, yaşadıkları sorunları şu ifadelerle anlattı: “Buraya taşındığımızdan beri sorunlar bitmek bilmedi. Eşim uzun süredir işsizdi. Bu süre zarfında ödeme yapamadık TOKİ’lere. Ama bire süre sonra ödeme için gittiğimde 7 bine yakın borcumun olduğunu söylediler. Bu borcun 4 bine yakını sadece faiz olduğunu söylediler bana. Her ay kesintisiz 265 lira ödemek zorundayız ama ben sadece faizini şuanda ödeyebiliyorum.” “AİDATA, KÖMÜRE VE FAİZE ÖDEDİĞİMİZDE KENDİMİZE YETEMİYORUZ”Yönetimin kendilerine aidatların kapıcıya verildiğini söyleyen Tuci, “Ama bir kapıcı dört beş binaya bakıyor ve buna rağmen asgari ücret alıyor. Bunca daireden alınan onca para o kadar az bir para değil ki. O zaman sorarım onlara nereye gidiyor bu paralar? Kazandığımız para zaten asgari bu paranın büyük bir kısmını aidata, kömüre ve faize ödediğimizde kendimize yetemiyoruz. 3 çocuğum var ve çocuklarıma iyi bir hizmet sunamıyorum. Buradaki okullara da gönderemiyorum çünkü buradaki okulların eğitimi çok geride. Çocuklara iyi bir eğitim verilmediği için çocuklarımı başka okula göndermek zorunda kalıyorum.” Dedi. Yönetim burada yaşayan hiçbir vatandaşın ihtiyacını yerine getirmediğini belirten bir diğer TOKİ sakini Erdal Tuci, “Onlara ilettiğimiz sıkıntılar yersiz ve gereksizdir deniliyor.” Diye belirtti. BENEK: ISINMA PROBLEMİ YAŞIYORUZGurbet Benek isimli diğer vatandaş da, kışın gelmesiyle birlikte ısınmadan dolayı problem yaşadıklarına dikkat çekerek, “Sadece bu değil eğitim sıkıntılı, eğitim çok geriden veriliyor çocuklarımıza. Marketler zaten başlı başına dert. Çarşıdaki fiyatlarının çok üstünden bize satış yapıyorlar. Asansörler sık sık çalışmıyor.” Dedi. Benek’te en büyük sorunun aidatların birkaç gün geç ödenmesiyle işlenen faiz olduğunu dile getirerek, “Faizleri ödediğimiz halde ısınma problemi yaşıyoruz. Son bir iki haftadır doğru düzgün ısınabiliyoruz. Bu da yetmiyor binaların alt katları hep rutubetli. Bu da hastalık anlamına geliyor. Sağlığımız tehlikede.” Diye belirtti. “BORCUMUZU GEÇ ÖDEDİĞİMİZDE BU BORÇ FAİZLE 7 BİNİ BULUYOR”Mesut Sümen adlı TOKİ sakini faizlerin bazen yüzde 80’e yakın işlendiğini dile getirerek, “Buradaki insanların birçoğu ödeme yapamıyor. Çünkü buraya gelenlerin geneli zaten mağdur olan halk. Üstelik bunca borcun altına girdiler. Bu da yetmiyor borçlarını ödeyemedikleri için borçlarına faiz işleniyor ve insanlar daha da mağdur oluyor. En basiti 2 bin lira olan borcumuzu geç ödediğimizde bu borç faizle 7 bini buluyor. İnsanlık mı bu! Daireler boş olsun dolu olsun fark etmez aidat ödenmek zorunda. Ödenmediği takdirde faizle fazla fazla alınıyor. Sıkıntılarımızı anlatabileceğimiz bir yetkili dahi yok. Hal böyle olunca mağdur olan halk burada daha da mağdur oluyor.” Diyerek sitem etti. “BORÇLA HARÇLA VURDULAR”İsmini vermek istemeyen bir vatandaşta, “Biz anlatsak da çare yok. Boşuna boğaz patlatırız. Bu sorunlar yıllardır dile getiriliyor. Onlarca defa haber yapıldı ama sonuç yine boş. Elimizden başka hiçbir şey gelmiyor. Çare yok arkadaşlar.” Dedi. Derya Kiraz’da faizlerden dert yanarak, “Depremde evlerimiz yıkıldıktan sonra burada ev çıktı bize. Deprem vurdu bir de bunca borç harçla yerden yere vurdular bizi.” Şeklinde konuştu. “20-25 TL FAİZ ÖDEMEK ZORUNDA KALIYORUZ”Gizem Kır ise TOKİ’lerde yaşadıkları sıkıntıları şu ifadelerle anlattı: “Faiz nedeniyle sıkıntılar yaşıyoruz. Bir gün dahi aidat geciktiğinde 20-25 TL faiz ödemek zorunda kalıyoruz. Bu durum sadece benim için değil bütün TOKİ ’zedeler için geçerli. Hatta ev sahipleri bize kira vermeyin aidatı ödeyin yeterdir diyorlar. Bizlere aidat ödenmediğinde faizin altından kalmadıklarını söylüyorlar. Sorunlar bununla sınırlı değil ki. Isınma problemi var. Bir binada bir kişi dahi aidatını geç ödediğinde binaya ısı verilmiyor. Şikâyet ettiğimizde yakıt yok diyorlar bize. Kışın ortasında çoğu zaman donma tehlikesi geçiriyoruz. Kısacası kendi paramızla rezil oluyoruz. Sular sık sık kesiliyor. Zaten sularda içilecek gibi değil ki. O kadar çok kireçli ki hastalık saçıyor resmen. Hatta suyun kireç oranına bakmak için gelenler bize kesinlikle arıtmadan içmeyin dediler. İnsanların durumu zaten kötü. Elde avuçta bir şey yok. İmkânları olmayan onlarca vatandaş arıtma cihazı alamıyor.” KIR: KADINLARA ÖZEL YAŞAM ALANLARI YOKSorunların bunlarla da sınırlı olmadığını dile getiren Kır, “Marketler bizi mahvetti. Çarşıda 1’e aldığımı burada 4’e 5’e alıyorum. Ama suç onlarda da değil. Onlarında tek geçim kaynağı bu olunca mecbur kalıyorlar. Çünkü onlarda faizin derdini çekiyorlar. Bu yüzden de malzemeleri pahalıya veriyorlar. Sonra bir isteğimiz var yönetimden. Hoş yapmayacaklarını biliyoruz ama yine de söyleyelim. Kadınlara özel yaşam alanları yok. Kadınların istihdam edilmesi için olanaklar oluşturulmalı.” Dedi. TOKİ’LERDE İŞLER NASIL İŞLER?Öte yandan, TOKİ’de bu sıkıntılar yaşanırken Şehrivan Gazetesi olarak TOKİ’lerdeki işleyişin nasıl olması gerektiği, aidatın ne olduğunu ve ne amaçla toplandığını, kat mülkiyetinin ne olduğunu, ısı kayıp bedelinin ne olduğunu ve gecikme tazminatının ne olduğu gibi konuları sizler için derledik. İşte TOKİ’lerdeki işleyiş… AİDAT NEDİR NE AMAÇLA TOPLANIR?Toplu konutlarda ihtiyaçlar dâhilinde belirlenen, ortak kullanım alanlarında ki aydınlatma, temizlik, çevre bakımı ve gerektiğinde güvenliğin sağlanması gibi hizmetlerin aksamadan devam etmesi için aylık düzenli ödenen hizmet bedelidir. AVANS NEDİR?Kat mülkiyeti kanunun 20. maddesinde yer alan; bir site yönetim organizasyonun kuruluşu esnasında gerekli tüm masrafların karşılandığı ve yalnızca bir defaya mahsus ödenen bedeldir. KAT MÜLKİYETİ NEDİR? Kat Mülkiyeti Kanunu’nda ifade edilen şekliyle kat mülkiyeti; tamamlanmış bir yapının kat, daire, iş bürosu, dükkân, mağaza, mahzen, depo gibi bölümlerinden ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olanları üzerinde, o gayrimenkulün maliki veya ortak malikleri tarafından, Kat Mülkiyeti Kanunu’nun hükümlerine göre, bağımsız mülkiyet hakları kurabilmelerini ifade eder. Bağımsız bölüm üzerindeki mülkiyettir. ISI KAYIP BEDELİ NEDİR?Ortak alan ısı kaybı 14 Nisan 2008 26847 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayınlanan yönetmeliğe (Merkezi Isıtma ve Sıhhi Sıcak Su Sistemlerinde Isınma ve Sıhhi Sıcak Su Giderlerinin Paylaştırılmasına İlişkin Yönetmelik) istinaden hesaplanan bedeldir EVİMDE OTURMUYORUM AİDAT ÖDEMEK ZORUNDA MIYIM?Kat Mülkiyeti kanunun 20. Maddesi Uyarınca aidat tahsilatı icra ve takibi esnasında muhatap ev sahibidir kat maliki durumundaki ev sahibi kiracı otursa dahi Aidat ödemek zorundadır. ZEMİN KATTA OTURUYORUM ASANSÖR PARASI ÖDEMEK ZORUNDA MIYIM?Asansör Kat Mülkiyeti kanunu kapsamında ortak alan olarak değerlendirilmektedir ve kanunda... Gayrimenkulün sigorta primlerine ve bütün ortak yerlerin bakım, koruma, güçlendirme ve onarım giderleri ile yönetici aylığı gibi diğer giderlere ve ortak tesislerin işletme giderleri ile bu giderler için toplanacak avansa, “kendi arsa payı oranında” katılmak zorundalar… Şeklinde yer almaktadır. GECİKME TAZMİNATI NEDİR?Kat Mülkiyeti kanunun 20. Maddesi uyarınca Gecikmeli ödemelerde (% 5) gecikme tazminatı uygulanmaktadır. Bu tazminat ortak yerler üzerinde ki kullanım hakkından yararlanan diğer sakinlerin haklarını koruyan bir bedeldir. 8. KİRACININ ÖDEMEDİĞİ AİDATI BEN ÖDEMEK ZORUNDA MIYIM?Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre, kat maliki; gider ve avans borcu ile gecikme tazminatından, kiracısı ile birlikte müştereken ve müteselsilden sorumlu tutuluyor. 9. DAİREMİ TESLİM ALDIM EKSİKLİKLER SİTE YÖNETİMİ İLGİLENMİYOR?1-Sitelere seçilen yöneticilerin görevleri 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun 35.Madde hükmüne göre; Yöneticinin görevleri, yönetim planında belirtiliyor. Yönetim planında aksine hüküm olmadıkça, yönetici aşağıdaki işleri görmekle yükümlüdür.a) Kat malikleri kurulunca verilen kararların yerine getirilmesi;b) Ana gayrimenkulün gayesine uygun olarak kullanılması, korunması, bakımı ve onarımı için gereken tedbirlerin alınması;c) Ana gayrimenkulün sigorta ettirilmesi;d) Ana gayrimenkulün genel yönetim işleriyle korunma, onarım, temizlik gibi bakım işleri yönetim planında gösterilen zamanda, eğer böyle bir zaman gösterilmemişse, her takvim yılının ilk ayı içinde, kat maliklerinden avans olarak münasip miktarda paranın toplanması ve bu avansın harcanıp bitmesi halinde, geri kalan işler için tekrar avans toplanması;e) Ana gayrimenkulün yönetimiyle ilgili diğer bütün ödemelerin kabulü, yönetim dolayısıyla doğan borçların ödenmesi ve kat malikleri tarafından ayrıca yetkili kılınmışsa, bağımsız bölümlere ait kiraların toplanması;f) Ana gayrimenkulün tümünü ilgilendiren tebligatın kabulü;g) Ana gayrimenkulü ilgilendiren bir sürenin geçmemesi için veya bir hakkın kaybına meydan verilmemesi için gerekli tedbirlerin alınması;h) Ana gayrimenkulün korunması ve bakımı için kat maliklerinin yararına olan hususlarda gerekli tedbirlerin, onlar adına, alınması;i) Kat mülkiyetine ilişkin borç ve yükümlerini yerine getirmeyen kat maliklerine karşı dava ve icra takibi yapılması ve kanuni ipotek hakkının kat mülkiyeti kütüğüne tescil ettirilmesi;j) Topladığı paraları ve avansları yatırmak ve gerektiğinde almak üzere muteber bir bankada kendi adına ve fakat ana gayrimenkulün yönetici sıfatı gösterilmek suretiyle, hesap açtırılması;k) Kat malikleri kurulunun toplantıya çağırılması,l) Kat malikleri kurulunun kararlarını protokolleri, yapılan ihtar ve tebligatın özetini ve tarihlerini ve bütün giderleri deftere tarih sırasıyla yazmak ve bu defteri ve giderlerin belgeleriyle diğer bütün belgeleri bir dosyada saklamak, defteri, her takvim yılının bitmesinden başlayarak bir ay içinde notere kapattırmak. 10. Boğaziçi Yönetim A.Ş e ne iş yapar? Boğaziçi Yönetim A.Ş Yönetim Hizmet Danışmanlığı sağlar. 11.Asansör fenni muayene nedir? 18 Kasım 2008 tarih ve 27058 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliği ve 05 Kasım 2011 tarih ve 28106 sayılı Resmi Gazete`de Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine göre bina yöneticisi, kullanıcıların can ve mal güvenliğinin tam olarak sağlanması amacı ile gerek kullanım hatalarından, gerekse harici müdahalelerden meydana gelebilecek tehlikelerin önlenmesi için asansörleri yılda en az bir kere kontrolünü yaptırmaktan sorumludur. Yine aynı yönetmelikte, Belediyeler, sınırları içerisindeki her asansörün yılda bir kez A tipi Muayene Kuruluşu tarafından kontrol edilmesini sağlamaktan ve yıllık kontrolün yapılıp yapılmadığını denetlemekten sorumlu kılınmıştır. ŞEHRİVAN GÜNCEL: MERAL YILDIZ – ÖZEL HABER