ŞEHRİVAN HABER: ORHAN SAĞLAM- ŞABAN BEYAZSAÇ Dünyanın emisyonu sıfıra indirme, karbon salınımını azaltma ve geri dönüşüm ile enerji ve çevresel kirliliği önleme çabaları her geçen gün büyük önem kazanıyor. Bu kapsamda geri dönüşüm, kaynakların kullanımı konusunda en önemli adımlardan birisi olarak görülürken, atık çöp miktarını azaltmak, kaynakların tükenmesini önlemek ve kaynakların lüzumsuz kullanımının önüne geçmek adına kentlerde geri dönüşüm merkezleri aralıksız çalışıyor. Birçok kent geri dönüşüm konusunda devasa adımlar atarken, Van’da ise bu anlamda diğer illere göre ağır işleyen bir süreç ilerliyor. Nüfusu 1 milyon 200 bini aşan kentte yeterli geri dönüşüm tesis ve merkezlerinin olmaması dikkat çekerken, kentin belediye eliyle devreye alınan çöp geri dönüşüm tesisi dışında özel hiçbir merkezi bulunmuyor. Kentin atıkları farklı şekillerde toplanarak çevre illere aktarılırken, Van’da bir geri dönüşüm merkezinin olmaması, bu atıkların en yakın dönüştürme merkezlerine gönderilmesi ekonomik zararları da beraberinde getiriyor. Mevcut durumu Şherivan’a değerlendiren Van Demirciler ve Geri Dönüşümcüler Derneği Başkanı Ömer Doğan ise, kentte teknoloji ile donatılmış büyük bir geri dönüşüm merkezinin kurulması gerektiğini dille getirdi. VAN’DA GERİ DÖNÜŞÜM FABRİKASYONLARI AZ… Kentteki geri dönüşümün mevcut durumunu Şehrivan’a değerlendiren Van Demirciler ve Geri Dönüşümcüler Başkanı Ömer Doğan, “Van genelinde geri dönüşümlerden yaklaşık olarak 4 bin kişi istihdam ediyor. Atık geri dönüşümün Van ve çevre illerin yüzde 70’inin atığını geri dönüştürüyor. Kurumsal olarak düşündüğünüz zaman resmi yerlerden kesinlikle bir destek almıyoruz. Bunu içerisinde su petlerinden, uçak parçalarına kadar her şey var. Van’da fabrikasyonun az olduğundan en çok evsel atık ve sanayi sitelerinden çıkan metal atıkları geri dönüştürüyoruz. Şuan ağır metallerin yanı sıra plastik ve kâğıt çok ciddi anlamda geri dönüşüm sağlanıyor. Ağırlık olarak kâğıt plastiğe önem veriyoruz. Özellikle kâğıt ve plastik ağırlıklı çalışmamızın nedeni çevre ve doğada zarar vermesidir. Burada en büyük sorunumuz çöp ve geri dönüşüm malzemesini bir birinden ayırmamız gerekiyor. Bir su petini çöp olmadığını bunu hem doğada ciddi tahribatlar yaratığını geri dönüşüme girdiği zaman ülke ekonomisine büyük bir katkı sağladığını bilmeliyiz” dedi. “FABRİKASYON YOK DENECEK KADAR AZDIR” Geri dönüşümde nakliye sıkıntısı yaşadıklarını dille getiren Başkan Doğan, “Biz Van’da ara depolama yolu ile dönüştürme sağlıyoruz. Bölgede tek olan ve lisanlı tek geri dönüşmede yeni bir adım attık. Burada daha çok ağır ve tehlikeli atığın dönüşümünü yapacağız. Yalnız Van ve çevre illerde geri dönüşüm için fabrikasyon yok denecek kadar azdır. Bizde burada ara depolama yolu ile devam ediyoruz. Bırakın atık dönüştürmeyi ciddi anlamda bir fabrikalaşma olayımız yok. Bu anlamda Türkiye’nin çok gerisinde bir kentiz. Geri dönüşüm konusunda yoksul bir durumdayız. Hal böyle olunca ara depolama işini yapıyoruz. Yani malzemeleri kendi depolarımıza döküp ve kendi elemanlarımızla ayrışasını yaptıktan sonra gerekli bölgelere gönderiyoruz.” Şeklinde konuştu. VAN’DA TOLANILIYOR AMA FARKLI İLLERDE İŞLENİYOR Atıkların bugüne kadar ara depolama yönüyle dönüştürüldüğüne dikkat çeken Doğan, “Ara depolama ile ayrıştırdığımız, kağıdı ekseri Gaziantep ve Mersin bölgelerine gönderiyoruz. Plastiği Diyarbakır’a gönderiyoruz. Türkiye’nin bel kemiği olan İskenderun’a demiri gönderiyoruz. Daha önceden de Sivas vardı ve buradaki işletme maddi sıkıntıya düştüğünden dolayı kapattı. Diğer bölgeler ise çok uzak kalıyor. Alüminyum gibi atıkları ise Gaziantep’te yan parça üreten fabrikalara gönderiyoruz. Bakır parçaları merkezi İstanbul’da olan fabrikalara gönderiyoruz. Son zamanlarda ekonominin kötü gidişatı ve yakıtın ciddi anlamda fiyat artışında gidildiği bir dönemde bizde topladığımız geri dönüşüm olan fabrikalara gönderiyoruz. Bu fabrikaların ilimiz ve çevre illerde olmaması bizlere büyük bir zorluk yaratıyor.” Diye ekledi. TEKNOLOJİ İLE DONATILMIŞ BÜYÜK BİR MERKEZ YAPILMALI Geri dönüşüm için diğer ülkelerin nasıl bir yol izlediğini anlatan Başkan Doğan, “Geri dönüşüm için şuan mevcut yerlerin bize çok küçük geldiği Van’ın artık bunu kaldırmadığı dışarda bu işletmelerin halen olduğu ihtisas alanı yetersi kaldığı için Çevre Şehircilik Bakanlığından ve Tuşba Belediyesinden alan çalışması içerisindeyiz. Projemiz çevre yolu üzerinde olan büyük bir alanda daha büyük modern çağdaş ve teknoloji ile donatılmış ilimize ve bölgemize geniş çaplı bir fabrika kurmak olacaktır. Demir ve çeliği eriten bir fabrika projemiz vardı. Bazı nedenlerden dolayı iptal edildi. Bazı Avrupa ülkeleri kendi çöplerini bile geri dönüştürürken biz halen bunun bilincinde değiliz. Kağıdın ormanlara verdiği zararı, 1 ton kağıdın 1.000 kilowatt enerjinin kazandırıldığını bilmezken maalesef bazı ülkelerin çok gerisindeyiz. Doğada olan atıkların iklim değişikliklerine, tabiatın değişmesine, canlı türünün tükenmesine ve habitatın bozulmasına sebep oluyor. Bizde Sanayi Bakanlığı, Çevre Şehircilik ve İklim Bakanlığından ve Belediyeler nezdinde çalışmaların başlatılmasını istiyoruz” İfadelerini kullandı. ÇEVRE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI GERİ DÖNÜŞÜM HATTI DA ATIK KONUSUNDA 7 GÜN 24 SAAT ÇALIŞIYOR Öte yandan geri dönüşüm ve atıkların dönüştürülmesi ülke nezdindeki politikalara da konu olmaya başladı. Bu kapsamda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı atıkların insan ve çevre sağlığına zarar vermesini önlemek için başlattığı çalışmalara hız verdi. Kamu spotları ile duyarlılığı artırıcı faaliyetler içinde olan Bakanlık, ALO 181 Çağrı Merkezinde kurdurduğu birimle de vatandaşların bu konuyla ilgili sorularını 24 saat yanıtlıyor. 2013 yılından bu yana faaliyette olan ALO 181’e vatandaşlar, ambalaj atıkları, bitkisel atık yağları toplama merkezleri, atık pil ve akümülatörler, binek araçların hurdaya ayrılması, Atık elektrikli ve elektronik eşyaların (AEEE) geri kazanımı ile ilgili çok sayıda sorular yöneltti. 7 bin 528 kişinin hizmet aldığı bu konuyla ilgili vatandaşlar en fazla soruyu atık yağların geri dönüşümü ve ambalaj atıklarının nasıl değerlendirmesi gerektiği konusunda sordu. Bu konuyla ilgili hatta en fazla aramanın ise İstanbul, Ankara, Bursa, Adana, Kocaeli, İzmir, Antalya, Konya, Eskişehir, Muğla illerinden yapıldığı belirtildi.