ŞEHRİVAN ÖZEL: ÖMER FARUK TOKTAŞ - MENDUH ÇALIŞKAN - Yaz mevsiminin de gelmesiyle kuyumcuların en büyük umudu olan düğün sezonu başladı. Fakat Kuyumcunun en büyük umudu, vatandaşın ise en büyük derdi olan altın piyasasının durumu bu yaz sezonun sıkıntılı geçmesine neden olmaya devam ediyor. Van’daki kuyumcu esnafı düğünlerin önceki senelerde beraberinde getirdiği canlılığın bu sene farkına bile varmadı. Günden güne artan altın fiyatlarından bir anda zamlanan ekmeğe kadar her anlamda pahalılaşan hayat kuyumcu esnafına eski günleri aratır oldu. İş yeri kiralarını da etkileyen zamlar sebebi ile çoğu esnaf gözleri kapıda müşteri bekler vaziyete geldi. Tüm bunların üzerine bir de bankaların başlattıkları altın mevduatları eklenince esnaf: “Vay kuyumcunun haline!” demeye başladı. Düğün sezonunda bolca altın alması gereken vatandaş ise kara kara düşünmeye devam ediyor. Mümkün mertebe altın giderlerini kısmaya çalışan vatandaş düğün sezonunda kuyumcu esnafın kapısını zorunlu haller dışında da çalmıyor. Piyasadaki durumu Şehrivan’a değerlendiren isimler de bu gidişatın olumsuzluklarını anlattı. Şehrivan Gazetesi olarak kapılarını çaldığımız kuyumcu esnafından kimisi sinek avladığını belirtirken kimisi de düğün alışverişi için gelen birkaç müşteri ile yetindiğini ifade etti. Uzun bir süredir durgun olan piyasada düğün sezonunun gelmesi ile birlikte az da olsa bir canlılığın oluştuğunu belirten esnaflar geçmiş senelerde oluşan yoğunluk ile kıyaslandığında bu sene yok denecek kadar az satış yaptıklarına dikkat çekti. “VATANDAŞA YARDIMCI OLUYORUZ”Kendilerine borç talebiyle birçok vatandaşın başvurduğunu, ellerinden geldikçe vatandaşa yardımcı olmaya çalıştıklarını belirten Moda Kuyumculuk Yetkilisi Nazım Aydın “Tüm sektörlerde yaşanan zamlar ve fiyatların yüksek olması haliyle kuyumcuları da etkiliyor. Fiyatların yüksek olması ve alım gücünün az olması işlerimizi büyük ölçüde etkiliyor. Düğün sezonunda olmamıza rağmen düğün sezonlarının beraberinde getirdiği canlılığı hissedemedik. Yine de ümidimizi kesmiş değiliz. Düğünler hala devam ediyor. Vatandaşların iş yerlerimize uğrayıp düğün hazırlıkları için altın alacağını düşünüyoruz.” VATANDAŞ NAKİT İLE GİDEMİYOR“Şuna da değinmek lazım düğünler için altın alışverişine gelen kişilerde zaten genelde nakit paralar ile gelmiyorlar. Bize borç altın verin düğünden sonra ödemesini yapalım gibi tekliflerle çok sayıda vatandaş kapımızı çalabiliyor. Bizde elimizden geldiğince insanlara yardım etmeye çalışıyoruz fakat bizi yarı yolda bırakıp ödemelerini yapmayan kişilerde olabiliyor. Kuyumculuk ağır bir meslektir. Nakde ihtiyaç duyulan bir meslektir. Fazlasıyla da risk alınıyor. Piyasanın bu durumu yetmezmiş gibi hırsızı ile dolandırıcısı ile de ayriyeten uğraşıyoruz. Bu da farklı bir şekilde etkiliyor bizi. Umarım piyasa adın ve Van adın her şey çok daha iyiye gider. Tüm esnaflar diledikleri gibi bir sezon geçirir.” Şeklinde konuştu. “ALIM GÜCÜ AZALDI”Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Fuat Kuyumculuk yetkilisi Fuat Yakın “Van’ın en azından diğer illere oranla kıyasladığımızda canlı bir piyasası olduğunu söyleyebiliriz. Ama Van’da alışık olduğumuz canlılık bu aralar mevcut mu deseniz cevabımız ne yazık ki hayır olur. Örf ve adetlerimizden gelen altın alışkanlığı Doğu Anadolu Bölgesine has bir özellik fakat piyasanın durgunluğu bu kuyumculuktaki bu canlılığın da önünü kesmiş durumda. Tabi eski zamanlardaki canlılığı kaybetmemizin sebeplerinden biri de altın fiyatlarının yükselmiş olması. Altın fiyatı yüksek olunca da insanlar alım yaparken zorlanıyor. Yine de şu içinde bulunduğumuz günlerde işlerimiz önceki aylara kıyasla biraz daha iyi. Malumunuz düğün sezonunda olmamız işlerimizi olumlu yönde etkiliyor. Van’da ki kuyumcu sayısının fazla olmasından dolayı aslında bir rekabet de var. Bu rekabet sebebi ile altınları bazen maliyetine satabiliyoruz. Bunların yanında cadde üzerindeki dükkân kiralarının da yüksek olması bize ayrı bir maliyete sebep oluyor.” Şeklinde konuştu. “ALTIN DÜĞÜNLERİN OLMAZSA OLMAZIDIR”Doğu insanının özellikle düğünler için altına daha fazla önem verdiğini belirten Kuyumcu Emrullah Ölmez “İçinde bulunduğumuz süre zarfı içinde altın piyasası ile ilgili önceki senelere kıyasla canlılığın azaldığını söyleyebiliriz. Yine de diğer sektörler ile kıyasladığımızda kuyumculuk sektöründe bir hareketlilik olduğunu söyleyebiliriz. Batı illeri ile bölgemizdeki illeri kıyasladığımızda elbette ki birçok farklılık olduğunu görebiliriz. Bizim insanlarımızda gösterişli ve ebat olarak daha büyük aksesuarlar rağbet gördüğü için bölgeler anlamında satış farklılıkları yaşanabiliyor. Bölgemiz için altın düğünlerin olmazsa olmazlarındandır. Bir düğün yapılıyor ise en az 10-15 Bin TL’lik altın alışverişi yapılıyor. Vatandaşların maddi durumları el vermezse bile bir şekilde nakit borçlanıp bu altın alışverişini gerçekleştiriyorlar. Ben bir kuyumcu olarak istiyorum ki Yüce Allah memleketimize huzur versin. Huzur oldu mu her şeyin devamı gelir. Huzur olunca inşaat sektörü de canlanır, gıda da canlanır, tarımda canlanır. Bunlar bir zincirin halkası gibi birbirini tamamlar.” Diye ekledi. “ALTIN FİYATLARINI TAHMİN EDEMİYORUZ”Altın fiyatları ile ilgili iniş ve çıkışları tahmin edemediklerini belirten Emin Kuyumculuk Yetkilisi Nurullah Yıldız “Altın fiyatlarının bugünlerde biraz yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Önceki senelerdeki canlılığı elbette ki arıyoruz. Buna rağmen düğün sezonunun verdiği canlılık işlerimizi bu aralar az da olsa canlandırıyor. Devletimizin iç politikaları veya dış politikaları ile şekillene altın fiyatlarının ne zaman neler göstereceği belli olmuyor. Altın ONS’a bağlı olduğu için düşüşü ve yükselişi tam olarak kestirilemiyor. Bugüne kadar fiyatlar ile ilgili hangi tahminlerde bulunursak bulunalım tam anlamıyla tahminlerimiz karşılaştığımız durumlar ile örtüşmüyor. Bizim iş yerimiz Van’ın en işlek caddesi olan Cumhuriyet Caddesi üzerinde bulunuyor. Haliyle kiralarımızın da pek makul fiyatlar olduğunu söyleyemeyiz. Bizim kiralarımız batıdaki yerlere göre de yüksek. Başka illerde dükkânları olan akrabalarımız var. Bizim ödediğimiz kiraların nerdeyse yarısından daha az bir kira veriyorlar. Buda bizi ayriyeten sıkıntıya sokan bir durum.” Diyerek iş yerlerinin yüksek kiralarına da dikkat çekti. “RİSKLİ BİR MESLEĞE SAHİBİZ”Riskli bir meslek grubu içinde yer aldıklarını vurgulayan Yakupoğlu Kuyumculuk Yetkilisi Akif ölmez “Açıkçası kuyumculuk sektörünün riskli bir sektör olduğunu söyleyebiliriz. Altın fiyatlarının düşüşü ve yükselişi konusunda yaşanan belirsizlik elbette ki bizim sektörümüzde birçok şeyi etkiliyor. Bugün aldığımız vatandaştan aldığımız bir ürün yarın altın fiyatı düştüğünde zarar etmemize yol açabilir. Ya da tam tersi olarak bu durum müşteriye de yansıyabilir. Doğu bölgesinde yaşıyoruz. İnsanlarımız geçmişten beri süregelen bir geleneğimizin sonucu olarak altına ciddi derecede önem veriyor. Bu durum bizi diğer illerden ayıran özelliklerin başında geliyor diyebiliriz. Şu an piyasa da elbette ki daha önceden yaşadığımız canlılığa kıyasla daha durgun. Ama yine de düğün sezonu içerisinde olmamız bu durgunluğu az da olsa hareketlendirebiliyor.” İfadelerini kullandı. “BİZİ BANKALAR DA ETKİLEDİ”Özellikle bankaların izledikleri altın politikalarının esnafı daha fazla etkilediğine dikkat çeken Saadet Kuyumculuk Yetkilisi Hasan Sevgi “Piyasada genel anlamda bir durgunluk olduğunu söyleyebiliriz. Bankaların vatandaşlar üzerine yüklediği yüksek faiz oranları alım gücünü düşürmek ile beraber insanları tereddütte sokuyor. İnsanlar zaten altın fiyatlarında oluşan ani iniş çıkışlar yüzünden kuyumculara uğramaya korkar oldu. Bir de bankaların altın ile ilgili izledikleri yol işlerimizde daha fazla etki uyandırıyor. Elimizdeki ufak bir not defterini bile açtığımızda içindeki alacaklar 400 Bin-500 Bin TL’yi bulabiliyor. Bu insanlar ile görüştüğümüzde de yakın zamanda borçları ile ilgili geri dönüş yapacaklarını söylüyorlar ama herhangi bir netice alamıyoruz. Artık biz de kimseye güvenemez olduk. Borç olarak altın sattığımız zamanlar şimdi de ara ara oluyor. Esnaflığın olmazsa olmazlarından biri sana gelen kişilere güvenip borç ürün satabilmektir. Bizde uzun süredir tanıdığımız devamlı müşterilerimize sıkışık oldukları zaman borç verebiliyoruz.” Diye konuştu. “MEMUR NASIL BİRİKİM YAPACAK?”Bir memurun aldığı maaş ile altın birikimi yapmasının nerdeyse imkânsızlaştığını belirten Kuyumcu Abdullah Yetkilisi Fatih Kaya “Altın piyasası şu an ölü denecek kadar az. Geçen sezon yaptığımız satışların dörtte birini dahi zor yapıyoruz. Düğün sezonu olmasına rağmen dükkânlar bomboş. Düğün sezonu olmasına rağmen yaşadığımız bu durgunluk elbette can sıkıcı. Düğünü için gelip altın alan vatandaşlar düğünden sonra bu altınları tekrardan kuyumcularda nakit paraya çeviriyorlar. Altının gram fiyatı şu an 143 TL. Türkiye de ki yaşam standartlarına baktığımızda birçok alanda zamlar ile karşı karşıya geliyoruz. Yaşamın pahalılaşması da bizi büyük ölçüde etkiliyor. Bir memur maaşının günümüzde 2.500 TL olduğunu varsaydığımızda bu memur 2 tane altın aldığında bir aylık maaşını arkada bırakmış oluyor. Peki ya ev nasıl geçindirilecek, çocuk varsa bunlar nasıl okutulacak? Zaten bir memur aylık maaşı ile evini dahi zor geçindiriyor. Nasıl birikim yapmasını bekleyebiliriz? Dolayısıyla bu sıkıntıların hepsi bizi etkiliyor. Van’ın piyasası tamamen sınır kapıları ile alakalıdır. Kapı açık oldu mu gıda sektörü de çalışır, kuyumcularda çalışır, tekstil de çalışır. Genel anlamda söyleyeceklerim bu kadar.” Diye ekledi.