ŞEHRİVAN ÖZEL: MERAL YILDIZ / HAMİT KARAKUŞ- Türkiye genelinde trafikte başlatılan denetimler aralıksız sürüyor. Son dönemlerde emniyet kemeri takılması, makas, ışıkta geçme, hız sınırını aşma gibi nedenlerden dolayı ciddi cezalar ve yaptırımlar uygulanmaya başladı. Ülke genelindeki yaptırımlar hız kesmeden devam ederken Van Emniyet Müdürlüğü de son dönemki denetimlerle kentte trafiğin düzenini bozanların sayısında ciddi düşüş sağlayan yaptırımlar uyguladı. Tüm bu denetimler sürerken sürece 1 Aralık tarihi ile birlikte başlayacak olan kış lastiği takma zorunluluğu geldi. Karın etkisini htirmesi beklenen süreç öncesi Van Trafik Denetleme Şube Müdürü Tanju Özmen sürece dair uyarılarda bulunurken Van’da hizmet veren lastik ve araç uzmanları ise sürücülere hayati uyarılarda bulundu. Kış lastiğinin bir zorunluluk ve hayati önlem olduğunu vurgulayan isimler aynı zamanda lastiğin takılmaması durumunda oluşacak risklerden bahsetti. Kış lastiği uygulaması Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından 81 ildeki tüm ticari araçlarda kullanılması zorunlu hale getirildi. Kış aylarında trafik kazalarını en aza indirgemek, olası trafik kazalarını önlemek için yapılan bu uygulama ile daha güvenli yolculuk yapılacak.1 Aralık’ta başlayacak olan kış lastiği uygulaması öncesi çalışmalar başlarken, vatandaşlarda lastikçilerin yolunu tuttu. Şehrivan Gazetesi olarak konunun muhataplarıyla görüştük. Van Emniyeti kış lastiği uygulamasının başlayacağı 1 Aralık tarihine dikkat çekerek, vatandaşları uygulama konusunda uyardı. Lastikçiler ise uygulamaya kısa bir süre kala vatandaşları uyarıda bulunarak, can güvenliği açısından gerekli tedbirleri almaları gerektiğini vurguladı. TEDBİR ŞART! Bilindiği üzere kış lastiği uygulaması Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından 81 ildeki tüm ticari araçlarda kullanılması zorunlu hale getirildi. Kış aylarında trafik kazalarını en aza indirgemek, olası trafik kazalarını önlemek için yapılan bu uygulama ile daha güvenli yolculuk yapılacak. Havaların soğuması ile birlikte vatandaşlar tarafından en çok merak edilen konuların başında, “Kış lastiği ne zaman takılacak” sorusu yer alıyor. Peki, 2018 kış lastiği uygulaması ne zaman başlıyor? Kış lastiğinin faydaları nelerdir? Kış lastiğinde nelere dikkat edilmesi gerekir? Şehrivan Gazetesi olarak konunun muhataplarıyla görüştük. Van Emniyeti kış lastiği uygulamasının başlayacağı 1 Aralık tarihine dikkat çekerek, vatandaşları uygulama konusunda uyardı. Lastikçiler ise uygulamaya kısa bir süre kala vatandaşları uyarıda bulunarak, can güvenliği açısından gerekli tedbirleri almaları gerektiğini vurguladı. ÖZMEN: ARALIK VE NİSAN AYI ARASINDA ZORUNLUK DEVAM EDECEK Van Trafik Denetleme Şube Müdürü Tanju Özmen, kış lastiğinin uygulamasıyla alakalı olarak geçen sene yapılan çalışmaların aynı şekilde yapılacağını vurgulayarak, “Özellikle valimizle bu ay içerisinde yapmış olduğumuz toplantıda yine ticari araçlara zorunluluk devam ediyor. Aralık ve Nisan ayı arasında zorunluk devam edecek. Nisan ayı sonuna kadar bu zorunluluk devam edecek. Çünkü orada görüşülen, konuşulan bu. O toplantıya karayolları da katıldı, Büyükşehir belediyesi de katıldı. Nisan ayında zaten karların eridiği, buranın havasının yumuşadığı söyleniyor. Ona göre kısaltma ya da uzatma yoluna gidilmedi. Bu denetimlerimiz terminal çıkışlarında olacak. Özellikle, uzun yol otobüslerini taşımacılıkla alakalı terminal çıkışların da olacak. Terminal çıkışından sonra Bölge trafik mıntıkasında gerek Tatvan istikametinde, balaban mevkiinde, gerek Erciş, Ağrı, Patnos istikametinde gene otobüsler kontrol edilecek.” Diye belirtti. DENETİMLER SIKLAŞACAK Ticari taşımacılıkla uğraşan kamyon, tır ve diğer minibüs tarzında ki araçların aynı şekilde kontrol edileceğini kaydeden Özmen, “Kontrol edilen araçlar şartlara uymazsa eğer trafikten men edilecekler, lastiği tekrardan düzeltilene ve kış lastiği takılana kadar. Şimdi vatandaşın aklına şu gelecektir, benim kış lastiğim yok ama zincir taktım. Hayır, kış lastiği takma zorunluluğu var. Zincir kopabiliyor, zincir kırılabiliyor ve bu adam yolda kalır. Ama lastik olursa yolda kalmaz. Esas zorunluluğumuz kış lastiği, Zincir ekstra. Hava durumu çok kötü olur, tipi olur, bora olur, buzlanma olur o zaman zincir zorunluluğu. Zaten arkadaşlar şoförlerle de irtibatta olacağı için şoförlere söyleriz varsa adam takar, takamıyorsa da kenara çeker yolun açılmasını bekler. Bizim yapacağımız denetimler bunlar.” Dedi. ÖZMEN: VATANDAŞLAR KIŞ LASTİĞİNE DUYARLILAR Özmen, “Şehir içi dediğimiz zaman zaten arkadaşlarımız dün hafiften bir kar yağışı oldu, Van merkez yüzsek kesimlerimizde burada vatandaşlarımız gördü zaten lastikçilerin önü ana baba günüydü. Bütün herkes kış lastiğini taktırıyor, almamış olanlar alma yoluna gitmiş. Vatandaşlar gördüğümüz kadarıyla kış lastiğine duyarlılar. Sonuçta arabaya bindikleri zaman kendi akrabalarının, kendi canlarını taşıdıklarının bilincindeler. Şehir içinde de bir sıkıntı olacağını da düşünmüyorum.” Şeklinde konuştu. “KIŞ SERT GEÇECEK” Vatandaşların kış lastiğinin bilincinde olduğuna dikkat çeken Özmen, “Geçen yıl hiç kar lastiği takmadım çünkü kar yoktu diyen vatandaşımız da var. Ama bu sene herkesin de dediği gibi kış sert geçecek. Ve bunu da bilincindeler. Sürekli direksiyon başında olan insanlar lastiğin bilincindeler. Yağmurlu hava da bile, kötü lastik ve iyi lastik arasında ki farkı da görüyorsunuz. Reklamlarda da seyrediyoruz her marka lastik kendi lastiğini ön plana çıkartmaya çalışıyor. İşte şunu şöyle yaptık bunu böyle yaptık, karda böyle gider, suda böyle gide. Bunlar hep markaların, firmaların araştırma ve geliştirme projeleri yığınla para döktükleri şeyler. Zaten bu kadar önem olmazsa fazlasıyla para dökmezler. Bizim denetimlerimizde dediğim gibi şehir içi ticari araçlar, şehirlerarası kamyon, otobüs ve diğer taşımacılıkla uğraşan vatandaşlarda olacak.” İfadelerine yer verdi. YILDIZ: KIŞ LASTİĞİ, HEM GÜVENLİK HEM DE YAKIT TASARRUFU AÇISINDAN ÖNEMLİ Jautis Sahibi ve İş Adamı Danyal Yıldız, 1 Aralık’ta başlayacak olan kış lastiği uygulaması öncesi Şehrivan Gazetesi’ne konuştu. Kış lastiğinin özeliklerini anlatan Yıldız, “Kış lastiği, lastik hamurunun daha olduğu, kauçuk miktarının daha fazla olduğu, özellikle sert ve zorlu yol koşulları ile hava sıcaklığının sıcak olduğu durumlarda özellikle otomobilin hem sürüş performansını, hem yol güvenliğini, hem yola tutuşla ilgili güvenliğini, hem de yakıt tasarrufu açısından önemli olan bir bileşendir.” Dedi. “LASTİK ÇOK ÖNEMLİ BİR BİLEŞENDİR OTOMOBİLDE” Otomobilin en önemli parçalarından bir tanesi gücün yola aktarılmış olan çekiş sistemi olduğunun altını çizen Yıldız, “Motorun çok iyi olabilir, çok güçlü bir motora sahip olabilirsin fakat bu gücü yola ancak tekerler ve lastiklerle aktarıyorsunuz. Bu kadar önemli bir alanda lastik kötü olunca sizin o performansınız, otomobilinizin çok iyi olması sürüş dinamizmine eksi katkıda bulunur. Bunları siz yola aktaramazsınız. Otomobilin en önemli kısmı güvenliktir, yol güvenliğidir. Siz otomobilin dört tekeri üzerinde hareket ediyorsunuz. Dolayısıyla tekerler lastikler üzerinden hareket ediyor, gücü, otomobili, güvenliğinizi, freninizi, her şeyinizi siz lastikler aracılığıyla yola aktarıyorsunuz. Bu şartlarda lastik çok önemli bir bileşendir otomobilde. Kış lastiğinin durumu ise şudur, yaz lastiğine göre daha yumuşak bir lastiktir. Kış lastiği yedi santigrattın altına hava ısısı düştüğü zaman kış lastiğini kullanmak gerekiyor. Çünkü yaz lastiği sert bir lastik olduğu için, fren mesafenizi uzatıyor. Kaygan zeminlerde frene bastığınızda otomobil durma mesafesi daha uzun olduğu için istediğiniz mesafede duramıyorsunuz ve yolda savrulmalara neden oluyor. Bu nedenle yaz lastiği yerine kış mevsimin de ya da havanın yedi santigrat derecenin altına düştüğü dönemde kış lastiği kullanmakta fayda var.” İfadelerini kullandı. “EYLÜL AYINDAN İTİBAREN KIŞ LASTİĞİNİ KULLANMAYA BAŞLAMAMIZ GEREKİYOR” Kış lastiklerinin yol şartları ve mevsim şartlarına göre çeşitlerinin olduğunu ifade eden Yıldız, “Kış lastiğinin üretim biçimi, yol şartları, mevsim şartlarına göre çeşitleri var. Bunların bir kısmı buz lastiğidir, bir kısmı da normal kış lastiği dediğimiz ancak bizim halkımızda kar lastiği diye telaffuzunda bile yanlışlık olduğu için sanki kar yağdığında bu lastik kullanılacakmış gibi fikir aşılanmış durumda. Öncelikle çevrede veya kanuni olarak kış lastiğinin kullanımıyla ilgili bu fikrin insanlara aşılanması isteniyorsa, bunun kar yağdığı zaman değil de yedi santigrat derecenin altına düştüğü zaman bizim bölgemizden örnek verelim, Eylül ayından itibaren kış lastiğini kullanmaya başlamamız gerekiyor.” Dedi. “VAN’DA HALA LASTİK DEĞİŞTİRMEYEN KULLANICILAR VAR” Son dönemde yaşanan ekonomik dalgalanmadan dolayı bu yılın özel tutulması gerektiğini vurgulayan Yıldız, “Yaşanan dolar krizinden dolayı hammaddesi yurt dışından geldiği için tamimiyle dolar endeksi olan lastik ve lastik üreticileri fiyatların tümüne zam yapmış oldular. Bu zamlardan dolayı lastik fiyatları yani beklenenin çok üstünde fiyat artışına neden oldu. Aslında hayatımızda ki her şeyin fiyatı artmış oldu ama insanlar her zaman küçük şeyler de birazcık tasarrufa gitmeye çalışıyorlar. İki şeyin üzerinde durmakta fayda var. Bir tanesi yol güvenliği, son günlerde yağmurun, hafiften karların yağması nedeniyle insanlarımız artık lastik için adım atmaya başladı. Kaçınılmaz son kış geliyor ve lastiklerimizi değiştirmemiz gerekiyor fikri. Van’da hala lastik değiştirmeyen kullanıcılar var. Hala fiyat soran, hala kar düşene kadar bekleyelim diyenler var.” İfadelerini kullandı. YILDIZ: LASTİK’TE ÖNEMLİ OLAN YAKIT TASARRUFU, FREN PERFORMANSI, YOL TUTUŞUDUR Lastik takmaya gelen vatandaşların son dönemde bilinçlendiğini ve lastiklerin tarihi bilincine sahip olduklarını belirten Yıldız, “Lastik takmaya gelen vatandaşlar lastiklerin üretim tarihi diye bir bilince sahipler. Mesela geliyorlar iki bin on sekiz üretimi değilse ben lastik almam diyen çok müşteri var. Ya da şu marka olmazsa almam diyen insanlar var. Böyle çok ciddi katı fikre sahip insanlar var. Otomobil lastiklerinin on yıl ömrü var. Kullanım ömrü demiyorum raf ömrü diyorum. Eğer düzgün ve uygun şartlarda stok edilmiş iseler bunlar büyük lastik üreticileri ya da sağlıklı çalışan kurumsal firmalarda oluyor. Genelde sağlıklı bir şekilde lastikler muhafaza edilmiş ise, lastiğin üretim tarihinin çok da önemli bir mahiyeti yoktur. Çünkü on yıllık bir ömrü var. Marka ile ilgili olan beklentiler var. Bazı markalar var, bu markaların çoğunluğu teknolojilerini yükseltmiş Markalardır. Özellikle Avrupalı üreticiler. Mesela bir marka yüz otuz sekiz yıldır lastik üretiyor. Ve bu lastik günümüzde her yerde billboardlar da reklamlarını yapıyorlar. Başka alanlara da giriyorlar. Otomobilin lastiklerinden tutun, motor sporlarının lastiklerinin üreticileri haline geliyorlar. Yakın zaman da yeni yeni markaları görebiliyoruz piyasada. Ya da özellikle Çin üretimi olan lastikler görebiliyoruz. Ve yerli üretici olup vasat olan markaları görebiliyoruz. Bunlar da kendilerini geliştirdikleri sürece iyiye doğru gideceklerdir. Bu büyük markaların da fiyatlarını daha cazip hale getirmek adına yan ürünleri üretilmektedir. Yani aynı fabrika da farklı isim altın da. Dolayısıyla burada marka değil bu lastikleri satan mağazanın nasıl bir garanti süreci izlediği, içeriye aldığı gürültü miktarı, derecelendirilmiş etiketlerine bakılması gerekiyor. Buna bakılırsa lastikle ilgili daha fazla bilgi edinebiliyor ve daha fazla verim alabilirler. Çünkü burada önemli olan yakıt tasarrufu, fren performansı, yol tutuşudur. Buna göre sınıflandırılır.” Dedi. “LASTİK NEDİR, KIŞ LASTİĞİ NEDİR, NE ZAMAN TAKILIR?” Son olarak kış lastiğinin nasıl muhafaza edilmesi konusuna değinen Yıldız, “Muhafaza konusunda kendimizden örnek verelim. Bizde mesela genelde lastik firmaları eğer bir marka temsilcisi ise yani bayilik çalışması yapıyor ise ya da kurumsal bir firmaysa şuan da lastik satışından daha çok lastik stoku ile ilgileniyorlar. Bunun İstanbul’da çok güzel örnekleri var. On bin lastiğin muhafaza edildiği depolar var. Bazı firmalar bunu yapıyorlar. Bizler de yapıyoruz. Lastikler genelde ev de gelişi güzel bir alana atılıyor. Öncelikle lastiklerin üst üste yığılması ile ilgili bir kota var. Lastiğin topraktan, zeminden, betondan birazcık uzak tutmak gerekiyor. Bunun için de genelde raf edilmektedir. Biz raf sistemini kullanıyoruz. Lastikler burada muhafaza ediliyor. Dış etkenlerden korunması lazım. Lastiğin kauçuk yapısı bozulmasın diye özellikle tozlu alanlarda muhafaza edilmesi lazım. Lastiğin poşetleri var tavsiye ediyoruz. Müşteriler lastiklerini değiştirdikleri yerlerde lastik poşetini alarak muhafaza ederlerse bir veya iki âdetini bir arada tutmak suretiyle üst üste de maksimum sekiz adet, on adet lastiği yığmak suretiyle lastikler bir alanda muhafaza edilebilir. Güneş ışığından uzak tutmaları gerekiyor, ıslak olmamaları gerekiyor bulundukları yer, nem olmasa iyi olur. İnsanlara şu cümleyi söylemekte fayda var, toplumsal bilinç, elde etmeleri gerekiyor. Lastik nedir, kış lastiği nedir, ne zaman takılır? Bunlara önem verilmesi gerekiyor.” “KANUNİ YAPTIRIMDAN ÇOK İNSANLARIN BU BİLİNCİ YERLEŞTİRİLMESİ GEREKİYOR” Yıldız, “Lastiğin ve tekerin hayatımızda ki önemi ya da otomobil üzerin de ki muazzam önemini bilirsek ve kavrarsak bizim kanuni yaptırımlara ihtiyacımız kalmayacaktır. Bizim insanlarımız bu bilince sahip olmadıkları için maalesef yani polis olsun, asker olsun, ya da yol durumunu kontrol eden güvenlik birimleri olsun bunlar da sürekli kanuni yaptırımlarla iş yapıyorlar. Oysa bilinç, toplumsal bilinç daha önemli. Kış lastiğinin ne olduğu daha rahat ifade edilebilir ise Emniyetin 1 Aralık’tan sonra kış lastiği kanunu çıkarmasına gerek yoktur. Çünkü insanlar, kendi hayatlarının daha önemli, olduğunu anlayacaklardır. Dolayısıyla kanuni yaptırım bir işe yaramayacaktır. Yani siz eğer lastiğin sizin hayatınız da ki önemini bilmiyorsanız, yol güvenliğinin size neler sağladığını bilmiyorsanız, kaza yapma riskini anlayamamışsanız kanunun size yaptıracağı iki tane cezayı yaptırım olur. Dolayısıyla burada kanuni yaptırımdan çok insanların bu bilinci yerleştirilmesi gerekiyor.” Dedi. 2018 KIŞ LASTİĞİ UYGULAMASI NE ZAMAN BAŞLIYOR? Şehirlerarası yük ve yolcu taşıyan ticari araçlar için kış lastiği takma zorunluluğu 1 Aralık 2018 tarihi itibari ile başlayacak. KIŞ LASTİĞİ TAKMAMA CEZASI NE KADAR? Kar lastiği takma zorunluluğuna ilişkin esasları belirleme yetkisinin Resmi gazete'de yayımlanan 687 no'lu Kanun Hükmünde Kararname ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığına verildiğini ifade eden Arslan, uygulamanın 1 Aralık ile 1 Nisan arasında geçerli olduğunu belirtti. Bununla birlikte, kış lastiği zorunluluğuna uymayan araçlara denetimler kapsamında 2017 yılı için 625 TL iken, 2018 yılında bu cezanın 715 TL'ye yükselmesi beklenmektedir.