Van’ın serin yaylalarında, taşların ve kaya diplerinin arasından boy veren uçkun, diğer adıyla ışgın, hem şifa kaynağı hem de geçim kapısı oldu. Baharın gelişiyle birlikte toplanmaya başlanan ve "yayla muzu" olarak da bilinen bu bitki, pazarlarda destesi 100 ile 300 lira arasında alıcı buluyor. Amerika’da yapılan bilimsel araştırmalarda kanserle mücadelede umut verici sonuçlar elde edilen uçkunun ünü, yöre sınırlarını aşarak ABD’ye kadar ulaştı.
KANSERİN YENİ İLACI OLABİLİR
Atlanta Üniversitesi'nin yaptığı araştırmalar, ışkının kanser tedavisinde umut vaat eden bir bitki olabileceğini ortaya koydu. Yapılan çalışmalarda, ışkının içerdiği doğal bileşenlerin kanser hücreleri üzerinde olumlu etkiler sağladığı tespit edildi. Bu sonuçlar, bölge halkının geleneksel şifa kaynağı olarak tükettiği uçkunun ününü Amerika'ya kadar taşıdı.
VİTAMİN VE MİNERAL DEPOSU
Yaklaşık 40 ile 150 santim arasında değişen boylarıyla kaya diplerinde ve taşların arasında yetişen uçkun, yüksek C vitamini içeriğinin yanı sıra A, B1, B2, E ve K vitaminleri açısından da zengin. Taze tüketildiğinde mide bulantısına ve hazımsızlığa iyi geldiği bilinen bitki, aynı zamanda grip ve ateşli hastalıklara karşı da koruyucu etki sağlıyor.
ŞİFA KAYNAĞI UÇKUN
Yöre halkı tarafından kökü ve sürgünleriyle tüketilen uçkun, mide ve böbrek rahatsızlıklarına iyi gelirken, sindirimi kolaylaştırıcı etkisiyle de biliniyor. Kaynatılan suyu, kan şekerini düşürmek amacıyla içilen uçkun, iştah açıcı ve vücudu güçlendirici etkileriyle de geleneksel halk hekimliğinde önemli bir yer tutuyor.
HALKIN GEÇİM KAYNAĞI
Ekşimsi tadı ve yüksek besin değeriyle bahar aylarının vazgeçilmezi olan uçkun, bölge halkı için önemli bir geçim kaynağı olmayı da sürdürüyor. Bazı yörelerde "revas" adıyla da bilinen bu bitki, sadece insan sağlığı için değil, aynı zamanda erozyonu önleyen özellikleriyle doğa için de büyük önem taşıyor.
KORUMA ALTINA ALINMALI
Uzmanlar, uçkunun bilimsel açıdan daha fazla araştırılması, mineral değerlerinin tespit edilmesi ve koruma altına alınarak kültürel miras olarak geleceğe taşınması gerektiğini vurguluyor. Ayrıca uçkunun bahçe tarımına kazandırılarak üretiminin artırılması, hem bölge halkı için mevsimsel iş imkânı hem de ülke ekonomisine katkı sağlayacak ihracat potansiyeli oluşturabileceği ifade ediliyor.