Yaklaşık 3 yıldır devam eden çözüm sürecinin ardından bölgede ve özellikle Van’da araçların, iş yerlerinin ve trafik sigortalarının yapımında da sıkıntılar yaşanmaya başlandı. Özellikle 7 Haziran genel seçimlerin ardından başlayan çatışmalı süreçle birlikte vatandaşlar artan sigorta fiyatlarından dolayı sigorta yaptırmazken, sigorta acenteleri de artan fiyatlardan dolayı işlerinin durma noktasına geldiğini söylüyor. 2013 Mart ayında ilan edilen silahsızlanma açıklamasıyla birlikte başlayan çözüm süreci 7 Haziran genel seçimlerin ardından askıya alındı. Seçimlerin ardından yeniden başlayan çatışmalı süreç ekonomi, turizm ve birçok alanı ektilerken, çatışmalı süreç şimdi de sigorta acentelerini vurdu. Risk bölgesi olan Van’da araçların, iş yerlerinin ve trafik sigortalarının yapımında da sıkıntılar yaşanıyor. Vatandaşlar artan fiyatlardan dolayı sigorta yapmazken, acente işletmecileri ise işlerin durma noktasına geldiğini söylüyor. Van’da sigorta acentesi işleten Emrullah Çakı, Van’da yaklaşık 15 yıla yakın bir süredir acentelik yaptığını kaydederek, son zamanlarda yaşanan çatışmalı sürecin acentelere yaşattığı sıkıntıları anlattı. Çakı, “Son günlerde bölgemizde akan kanın durmasına binaen sigorta sektöründe risk oranının artmasına paralel talebin artması gerekirken, maalesef insanlarda istikrarın olmaması ve insanlarda alım gücünün olmamasından dolayı işlerimizde çok ciddi bir düşüş ve azalma var. Gönül isterdi ki hiç kan akmasın, savaş olmasın, insanlar ölmesin ama maalesef sigorta sektörü risk üzerine kurulmuş, riski satın aldığımız bir sektördür. Bölgemizde risk oranı yüksek ama alım gücü olmadığı için, bilinmezlik olmadığı için herhangi bir şey yapamıyoruz. Çünkü fiyatlarımızda ciddi bir artış var.” Dedi. ÇAKI: FİYATLAR ARTTI!İşlerindeki düşüşün sebebini risk oranının yüksek olmasından kaynaklı sigorta fiyatlarının da arttığına bağlayan Çakı, “Son zamanlarda yaşanan olaylar maalesef fiyatları ciddi anlamda arttırdı. Yaşananlar sigorta şirketlerini de korkuttu. Buna bağlı olarak biz acenteler de olumsuz etkileniyoruz. Fiyatlarımızdaki artış ve vatandaştaki alım gücünün olmaması işlerimizde yan etki yarattı. Şuan büyük sıkıntı yaşıyoruz.” İfadelerine yer verdi. ‘DOĞU BATI ARASINDA AYRIM VAR’Sigorta fiyatlarında bölge farkının çokça yaşandığına vurgu yapan Çakı, “Batının her hangi bir ilinde yaşayan bir vatandaş ile Van’da yaşayan vatandaşın yapacağı trafik, kasko sigorta fiyatı arasında büyük bir fark var. Bunun da bölgedeki bölgesel riske bağlı olduğunu söylüyorlar. Burada bir araca 2 bin lira kasko fiyatı verilirken batıdaki bir vatandaş kasko fiyatı olarak 750 lira fiyat veriyor. Bölge risk bölgesi olduğundan dolayı fiyatlarda da ciddi bir artış var. Diğer bölgelerde bu sorun yok. Sigortayı yapamayan vatandaşın zaten alım gücü çok zayıf. Haliyle de böyle bir sorun yaşanıyor.” Dedi. Bütün sigortalarda bölge nezdinde büyük bir artışın yaşandığını belirten Çakı, bölgede acentesi olmayan birçok sigorta şirketinin burada çalışma yapmadığını kaydetti. ÖZGÖKÇE: SAVAŞ HAVASI VARVan’da sigorta acentesi olan Servet Özgökçe de yaşanan çatışmalı sürecin ekonomiye büyük zararlar verdiğini belirtti. Özgökçe, “Son zamanlarda yaşanan çatışmalı süreç bizi çok kötü etkiledi. Kimse savaş istemiyor. Söz konusu savaş olunca da bütün esnafın da işlerinde düşüş yaşanıyor. Bizim işlerimizde de düşüş yaşandı. Çünkü kimse sigorta yaptırmıyor. Şu an en büyük ihtiyaç gıda. Onun dışında vatandaşlar herhangi başka bir işlem yapmıyor. Vatandaşlar şuan büyük bir tedirginlik içinde ve ne yapacağını bilemiyor. Bir savaş havası var.” Dedi. ‘ACENTELER BÖLGEDEN ÇEKİLİYOR’Batı illerinde sigorta fiyatlarında sıkıntı yaşanmazken, bölgede yaşanan savaş ortamından dolayı sigorta fiyatlarında artış olduğuna dikkat çeken Özgökçe, “Bölgede sigortacıların komisyonları durma noktasında. Komisyonlarımız yüzde 5’e indirildi. Yüzde 3,5’u vergiye gittiğinde biz kira paramızı karşılayamaz duruma geliyoruz. Bunun da en büyük sebebi son zamanlarda yaşanan savaş ortamıdır. Risk bölgesi olduğumuz içinde vatandaşlar işlerini yapamıyor. Sonra şirketler kısıtlama getiriyor. Ayrıca birçok firma Bölgede acentelik açmazken, yaşanan sıkıntılardan dolayı acenteliğini bölgeden çekenlerde var.” Şeklinde konuştu. BİLEN: RİSK ÜZERİNE İŞ YAPIYORUZ!Yine Van’da sigorta acentesi işletmesi yürüten Selim Bilen ise yaşanan olayların hem kendilerine hem de bölgedeki firmalara çok büyük sıkıntılar yaşattığını belirtti. Bilen, “Primler çok fazla arttı. Sigorta yapabilirlik çok fazla azaldı. Firmalar biraz daha buraya soğuk bakmaya başladı. Daha önceleri biz poliçe yapmak için firmaları arar ricada bulunurduk. Ve kesinlikle prim hakkında konuşmazdık. Batıdaki bir iş yeri aynı fiyatla Van’da sigorta yapacağı zaman 3’te birine denk geliyor fiyat. Yöremiz hem depremden dolayı riskli bir bölge, üzerine bu olaylar eklendiği zaman daha da sıkıntılı bir bölge haline geliyor. Risk üzerine iş yaptığımız halde bölgedeki acenteler zarar ediyor artık. Firmalarda bu primleri bizden çıkarıyor. Hemen hemen bütün sigortalarda fiyat artışı yaşandı.” Diye belirtti. ‘FİRMALAR BÖLGEYE YANAŞMIYOR’Depremin ardından başlayan çözüm sürecinin 7 Haziran seçimlerinde sonra tekrar çatışmaya dönüştüğünü ifade eden Bilen, “Bildiğimiz gibi geçen yıl Van’da büyük bir halk ayaklanması yaşandı. Bundan dolayı biz büyük primler ödedik. Hasar primleri direk poliçe primlerine yansıdı. Buna karşılık şirketler fiyatlarda artışa gitti. Bu yıl işler düzelmişti, şirketler bölgeye pozitif bakmaya başlamıştı ki bu kez de çözüm sürecinin sonlandığı açıklandı. Şuan ki durum kesinlikle çok büyük bir sıkıntı. Firmalar zorunlu olan poliçeleri bile yapmak istemiyor. Bu olaylar devam ederse firmalar burada kalmayacak artık. Burada olmayan ve bölgeye hiç yanaşmayan birçok firma var. Büyük firmalar bırakın prim vermeyi, bölgeye yanaşmıyorlar bile. Bu zarar ziyan devam ederse bu da bizim ödeyeceğimiz prime yansıyacak.” İfadelerini kullandı. ŞEHRİVAN ÖZEL – MERAL YILDIZ