111 devlet üniversitesi incelendi. Biri vekil sadece 3 kadın rektör var. YÖK Başkanı Saraç’ın rektör yardımcılarından birinin kadın olması önerisi sadece 23 üniversitede gerçekleşti. Bazı üniversitelerin kadrosunda kadın profesör, kadın doçent bile yok. Devlet üniversitelerinde kadın akademisyenlerin oranı yüzde 43.58 olmasına rağmen kadınlar yönetimde yer almıyor. 111 devlet üniversitesinde yalnızca 3 kadın rektör var. Bunlardan biri de vekil olarak görev yapıyor. 5 yıl önce kadın rektör sayısı 6’ydı, yarıya düştü. Bazı üniversitelerin kadrosunda kadın profesör, kadın doçent yok. Üniversite senatolarında akademisyenler gibi öğrenci temsilcileri de erkek. Eğitimci Alaaddin Dinçer üniversitelerde “kadın akademisyenlerin” durumunu araştırdı. Sonuç üniversitelerde kadının adı yok, erkek egemen yani “bıyıklı üniversite” var. ARAŞTIRMA NASIL YAPILDI?Dinçer’in devlet üniversitelerinin web sayfalarındaki verilerden yaptığı araştırma yükseköğretimde cinsiyet eşitliğinin sağlanması için kat edilmesi gereken uzun yol olduğunu gösteriyor. Araştırmada 112 devlet üniversitesinin web sayfası “cinsiyet eşitliği” açısından incelendi. Vakıf üniversiteleri ile meslek yüksekokulları bu çalışmanın dışında tutuldu. Bu üniversitelerden Türkiye İslam, Bilim ve Teknoloji Üniversitesi kuruluş aşamasında olduğu için değerlendirme dışı oldu. SADECE 3’ÜNDE KADINGazete Habertürk'ten Pervin Kaplan'ın haberine göre 111 devlet üniversitesinde kadın rektör sayısı 3, yani kadın rektör oranı yüzde 2.7. Bunlardan Yalova Üniversitesi rektörü vekil. Kadın rektörü olan diğerleri İzmir Demokrasi ile Düzce üniversiteleri. 5 yıl önce devlet üniversitelerinde 6 kadın rektör vardı. YÖK’ün 2016-17 istatistik verilerine göre 12 üniversitenin kadrosunda kadın profesör, 7’sinde de kadın doçent yok. Rektör yardımcılıklarına internet sitelerinde yer veren 104 üniversitede 288 rektör yardımcısından yalnızca 27’si kadın. Bu da yüzde 9.28’e denk geliyor. Oysa 5 yıl önce rektör yardımcısı oranı yüzde 11.33’tü. Üniversitelerdeki akademisyen kökenli 47 genel sekreterin ise 2’si kadın. Genel sekreterlik görevini idari personel olarak yürüten 60 personelin sadece 5’i (yüzde 8.3) kadın. Rektör yardımcısı bulunmayan Niğde Ömer Halis Demir, Mardin Artuklu ile Hakkari üniversitelerinin rektör yardımcılıkları kadrolarının rektörlerin uhdesinde yürütüldüğü tahmin ediliyor. Kadın rektör yardımcılarının bulunduğu üniversiteler, daha çok batıda yer alan kuruluş tarihi 12 Eylül öncesine dayanan üniversiteler. YÖK BAŞKANI DİNLENMEDİYÖK Başkanı Saraç’ın “En az bir rektör yardımcısını kadınlardan oluşturun” tavsiyesine rağmen incelenen 104 üniversitenin sadece 23’ünde (yüzde 22.12) kadınlar rektör yardımcısı. Aralarında tarihi ve köklü üniversitelerin bulunduğu 81 üniversitede (yüzde 77.88) kadın rektör yardımcısı olduğuna ilişkin web sayfalarında bilgi bulunmuyor. Bölge olarak Güneydoğu Anadolu ile Doğu Anadolu ve Karadeniz Bölgeleri, rektör yardımcılığı ve akademisyen kökenli genel sekreterlik ile kadın akademisyen sayısı bakımından diğer bölgelere göre daha yetersiz durumdadır. NEREDEN MEZUNLAR?111 üniversiteden 446 rektör, rektör yardımcısı ve akademisyen kökenli genel sekreterin yüzde 53.05’i tıp, sağlık, mühendislikler, ziraat, orman, veterinerlik ve diğer fen bilimlerinin lisans programları mezunu. Yüzde 25.28’i iktisadi idari bilimler, siyasal, fen edebiyat, eğitim ve diğer sosyal bilimlerin lisans programlarından, yüzde 7.22’si ise ilahiyat ve İslami ilimler lisans programlarından mezun. Fen ve sosyal bilim lisans programlarından mezun olanlardan 12’si İHL çıkışlı. Birçok üniversitede ya vekiller görevde ya da rektör ya da yardımcıları bu görevi yürütüyor. SENATOLARDA DA AYNIİnternet sitelerinden senato ve yönetim kurulu bilgilerine ulaşılamayan 12 üniversite hariç 100 üniversite senatosunda kadın temsilci oranı yüzde 16.57. Bu üniversitelerde toplam 3 bin 742 akademisyenin 620’si kadın. Erkek akademisyen sayısı 3 bin 122 yani senatoların yüzde 83.43’ü erkeklerden oluşuyor. Kadın akademisyen sayısının en düşük olduğu üniversiteler: Kastamonu, Iğdır, Karaman, Şırnak, Mardin Artuklu, Yıldız Teknik, Kütahya Dumlupınar, Elazığ Fırat, Manisa Celal Bayar, Kars Kafkas. Kadın akademisyen sayısının en yüksek olduğu üniversiteler: Ege, Hacettepe, ODTÜ, Mimar Sinan, Anadolu, Gebze Teknik, Çukurova, Dokuz Eylül, İstanbul ve Boğaziçi üniversiteleri. ÖĞRENCİ TEMSİLCİSİ ERKEK100 üniversitenin 23’nün senatosunda öğrenci temsilcisi var ama bu öğrencilerin çoğu da erkek. Rize’de Cumhurbaşkanı’nın adını taşıyan Recep Tayip Erdoğan Üniversitesi’nin senatosunda bulunan öğrenci temsilcisinin adının da Recep Tayyip olması dikkat çekiyor.100 üniversitenin yönetim kurullarında görev yapan 1483 akademisyenin 205’i yani yüzde 13.82’si kadın. DOÇENT BİLE BULUNMUYORKadrosunda kadın doçent olmayanlar: Bingöl, Ankara Sosyal Bilimler, Hakkâri, Iğdır, Kilis 7 Aralık, Milli Savunma ve Şırnak üniversiteleri. Kadrosunda kadın profesör olmayanlar: Bingöl, Bayburt, Ardahan, Ağrı İbrahim Çeçen, Gümüşhane, Hakkâri, Iğdır, Karaman, Kilis 7 Aralık, Milli Savunma, Siirt ve Şırnak. KADIN REKTÖR YARDIMCISI OLAN ÜNİVERSİTELER2 kadının rektör yardımcısı olduğu üniversiteler: Bilecik Şeyh Edibali, Boğaziçi, Ege, Mimar Sinan. 1 kadının rektör yardımcısı olduğu üniversiteler: İTÜ, Çukurova, Uludağ, Hacettepe, ODTÜ, Ankara, Dokuz Eylül, Çorum Hitit, İskenderun Teknik, Nevşehir Hacı Bektaşi Veli, Erzurum Teknik, Sinop, Batman, Kırklareli, İst Sağlık Bilimleri, Ankara Sosyal Bilimler, Alanya Alaeddin Keykubat, Kocaeli, Pamukkale. HANGİ ÜNİVERSİTE SENATOLARINDA KADIN YOK?Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi 507 kadın akademisyenin görev yaptığı eski, köklü ve aynı zamanda bölgede yeni kurulan pek çok üniversiteye kaynaklık yapan üniversite olmasına rağmen senatosunda kadın akademisyen yok. Yine senatolarında kadın akademisyen olmayan üniversiteler şöyle: Hakkari, Ağrı İbrahim Çeçen, Muş Alparslan, Bingöl, Iğdır, Siirt ve Hakkari üniversiteleri. BU YAPILAN BİLİNÇLİ BİR TERCİHEğitimci Alaaddin Dinçer: YÖK’te Toplumsal Cinsiyet Eşitliği konusunda yapılanlar, geçtiğimiz yıllarda yayımlanan tutum belgesi, Akademide Kadın Çalışmaları Birimi ve bu birimin hem merkezi hem de yerel düzeyde gerçekleştirdiği konferanslar, çalıştaylar ve merkezi düzeyde yapılan açıklamalar çok değerli ve anlamlı. Ancak ortaya çıkan bulgular bu önemli çalışmaların karşılık bulmadığını ya da yasak savma babından ele alındığını gösteriyor. Üniversiteler erkek egemen. Veriler toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda başta köklü üniversiteler olmak üzere yüzde 90’ının sınıfta kaldığını gösteriyor. Kadınlara yönetim kurullarında yer verilmemesi bilinçli bir tercih. Bu da kadınların üniversitelerin yönetsel görevlerinden uzak tutulması gerektiğine inanan bir düşüncenin somut kanıtı. Bu tutumun üniversite özerkliğiyle açıklanacak bir yanı da yok. Kadınlar yönetimde “Cam Tavan” ile karşılaşıyor. Sorunun kaynağını kadının dışlanmasına yönelik örtük bakış açılarının yanı sıra, bilimsel bilgi alanının cinsiyetçi kodlarla düzenlenmesi gerektiğine inan anlayışta aramak gerek. Üniversitelerde cinsiyet eşitliğini sağlamaya dönük yasal mevzuatta gerekli değişiklikler cinsel ayrımcı dilden kurtularak bütüncül bir yaklaşımla yapılmalı. İki ve üç rektör yardımcısı olan üniversitelerin en az biri, dört ve beş olanların en az ikisi kadın olmalıdır. Senato ve yönetim kurullarına orta dönemde kadınların katılımı en az yüzde 40 olmalı. (HABERTÜRK)