Çocuğunuz öksürüyor, boğaz ağrısı olduğunu söylüyor ve ateşini ölçtüğünüzde sürekli yüksek çıkıyor… Bu durumda ilk aklınıza gelen Covid -19 enfeksiyonu olabilir. Ancak bu mevsimde grip ve diğer üst yolunum yolu enfeksiyonlarının da görüldüğünün unutulmaması gerekiyor. Özellikle okulların açılması ile birlikte çocuğunda hastalık belirtisi görülen her ailenin en önemli endişesi Covid oluyor. Peki bu iki hastalık birbirinden nasıl ayrılıyor, ayırıcı tanı için neler yapılması gerekiyor, PCR testinin bu konudaki önemi ve ailelerin Covid ile grip konusunda alması gereken önlemler neler? Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Serap Sapmaz, çocuklarda Covid-19 ve grip belirtileri hakkında bilgi verdi. Covid-19 virüsü her yaş grubunu etkilediği gibi çocuklarda da görülebilmektedir. Özellikle yüz yüze eğitimin başlamasıyla birlikte çocuklarda Covid-19’un görülebileceği akıllardan çıkmamalıdır. Yalnız Covid-19 belirtileri çocuklarda grip üst solunum yolu enfeksiyonlarına benzediği için ailelerin kafası karışabilmektedir. Bu durumda çocukların koronavirüs ya da grip geçirip geçirmediğini belirlemek için; bir çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı ile görüşülmesi, gerekirse PCR testi yapılması, doktorun önerileri doğrultusunda grip ve Covid aşılarının yapılması hastalığın yayılmaması açısından büyük önem taşıyor. ÇOCUKLARDA KORONAVİRÜS BELİRTİLERİ NELERDİR? Çocuklarda koronavirüs belirtileri şu şekilde sıralanabilir: Ateş Öksürük Boğaz ağrısı Burun akıntısı- tıkanıklığı ve nezle hali Kas ağrısı Karın ağrısı İştahsızlık Halsizlik Çarpıntı Göğüs ağrısı Bulantı, kusma, ishal Cilt döküntüleri Geç dönemde tat-koku kaybı ÇOCUKLARDA GRİP BELİRTİLERİ NELERDİR? Grip enfeksiyonu influenza A, B ve C virüslerinin neden olduğu bir solunum yolu rahatsızlığıdır ve belirtileri şöyle sıralanabilir: Ani başlayan yüksek ateş Halsizlik Baş ağrısı Kas ve eklem ağrıları Öksürük, Burun akıntısı Burun tıkanıklığı Boğaz ağrısı Titreme Bulantı ve kusma ÇOCUKLARDA GRİP VE KORONAVİRÜS BELİRTİLERİ BENZER Mİ? Koronavirüste bazı çocuklar grip, nezle gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarına ait belirtiler gösterebilir. Bu durum özellikle üst solunum yolu enfeksiyonları ile sık karşılaştığımız sonbahar kış aylarında kafa karıştırıcı olabilmektedir. Çünkü koronavirüs belirtileriyle diğer üst solunum yolu enfeksiyonları belirtileri birbirine benzemektedir. GRİP VE COVID-19'UN FARKI NASIL ANLAŞILIR? Grip ve Covid-19 belirtileri benzemektedir. Gripte, hasta bir kişiyle temas olursa hastalık 1 ile 4 gün içinde ortaya çıkarken, Covid-19 semptomları temas sonrası 2 ile 14 gün arasında çıkabilir. Genellikle Covid-19 semptomları çoğunlukla temasla birlikte 4-5 gün içinde başlayabilmektedir. NE ZAMAN DOKTORA GİTMELİYİM? Okulların eğitime devam etmesi ile birlikte enfeksiyon yayılımını önlemek ve sevdiklerimizi korumak adına çocuklarımızın belirtileri göstermesi durumunda hekim tarafından değerlendirilmesi uygundur. COVID-19 VE GRİP AYRIMI NASIL YAPILIR? Ayırıcı tanı için çocuklardan PCR testi, boğaz kültürü veya grip için tarama testi istenebilir. Çocukların Covid enfeksiyonuna yakalanıp yakalanmadığı konusunda şüphe varsa ve çocuk hastalık belirtileri gösteriyorsa PCR testi burundan ve boğazdan pratik bir şekilde sürüntü alınarak uygulanabilmektedir. ÇOCUKLARA KORONAVİRÜS NEREDE BULAŞIR? Grip, nezle, Covid-19 gibi viral enfeksiyonların kalabalık ortamlarda, korunmadan durmakla bulaşıcı olduğu bilinmektedir. Yüz yüze eğitimle birlikte en kolay bulaş yerleri okul, kreş gibi eğitim kurumlarıyla birlikte servisler ve toplu taşıma araçları da olabilmektedir. ÇOCUKLAR KORONAVİRÜSTEN OLUMSUZ ETKİLENİR Mİ? Koronavirüsün ilk dönemlerinde çocukların bu hastalıklardan etkilenmedikleri söylense de, yapılan araştırmalarca çocukların da bu hastalıktan olumsuz etkilenmekte olduğunu göstermiştir. ÇOCUKLAR KORONAVİRÜSTE TAŞIYICI MI? Bazı çocuklar koronavirüse ait belirtiler göstermeden taşıyıcı olabilmektedir. ATEŞİ OLAN ÇOCUĞA COVID-19 VİRÜSÜ BULAŞMIŞ OLABİLİR Mİ? Çocuklarda pek çok sebepten ötürü ateş gelişebilir. Bu; gripten, nezleden, bademcik enfeksiyonundan olabildiği gibi Covid-19’dan da kaynaklanabilir. Bu noktada ayırıcı tanı önemlidir. ÇOCUKLAR COVID-19'U BULAŞTIRIR MI? Çocuklar genel olarak grip, nezle gibi solunum yolu enfeksiyonlarında süper bulaştırıcı olarak öne çıkmaktadır. GRİP VE KORONAVİRÜS AŞISI ÇOCUKLARA YAPILMALI MI? Grip ve koronavirüs aşılarının önemi büyüktür. Çünkü grip aşıları çocukları gripten korurken, gribin komplikasyonlarını azaltmaya yardım eder. Güncel verilere göre 12 yaş üzerindeki çocuklarımıza koronavirüs aşısının uygulanması önerilmektedir. ÇOCUKLAR KORONAVİRÜSTEN NASIL KORUNMALI? Covid-19’dan çocukların korunması için alınacak temel önlemler soğuk algınlığı ve üst solunum yolu enfeksiyonlarından korunmak için alınan önlemlerle aynıdır. Bunun için eller sık sık ve doğru biçimde yıkanmalı, kapalı ortamda maskesiz bulunulmamalı, sosyal mesafeye dikkat edilmelidir. Kapalı ortamlar camlar açılarak havalandırılmalıdır. BESLENME KORONAVİRÜS ÜZERİNDE ETKİLİ Mİ? Koronavirüsten korunmak için bağışıklık sisteminin güçlenmesi amacıyla taze sebze ve meyvelerin tüketilmesi faydalıdır. Bol sıvı alınmalı, mevsimine göre çocuklar giydirilmeli ve düzenli uykuya önem verilmelidir. Ayrıca çocuğun hareketsiz bir yaşamdan uzak olması ve mümkün olduğunca fiziksel aktivitelere yönlendirilmesi önemlidir. UYKU KORONAVİRÜSTEN KORUNMADA ETKİLİ Mİ? Çocuğun uyku süresi ve kalitesi gözden geçirilmelidir. Çocukların uykularını düzenli uyumaları sağlanmalıdır. Bu hem koronavirüs hem diğer hastalıklar açısından koruyucu önlemler arasında yer almaktadır. Çocukları koronavirüs ve üst solunum yolu enfeksiyonlarından korumanın 15 temel yolu Genel anlamda çocukları korumak için yapılabilecekler şöyle sıralanabilir: Ellerini doğru ve iyi bir şekilde yıkamalarını öğretin. Çocukların sabun ve suyla en az 20 saniye ellerini yıkaması gerekir. Sınıflar sık sık havalandırılmalıdır, mümkünse camlar açık tutulmalıdır. Teneffüslerde açık havaya çıkmaları teşvik edilmelidir. Eller için gün içerisinde ara sıra en az yüzde 60 alkol içeren dezenfektan veya kolonya kullanarak temizlenmesi gerektiği anlatılmalıdır. Hasta görünen çocuklardan kaçınılması gerektiği öğretilmelidir. Okullarda kapı kolları, tahta silgisi, sıra gibi malzemelerin doğru dezenfekte olduğundan emin olunmalıdır. Herkesin dokunduğu noktalara dokunulduğunda çocuklara el yıkanması gerektiği anlatılmalıdır. Kalabalık noktalardan kaçınılması gerektiği öğretilmelidir. Çocuklar AVM gibi kapalı ortamlarda en fazla 2 saat zaman geçirmelidir. Kapalı yerlerde, halka açık noktalarda çocukların maske takması gerektiği anlatılmalıdır. Çocuklara elleriyle göz, burun, ağız gibi bölgelerine dokunmamaları gerektiği öğretilmelidir. El yıkamadan kaşınma durumunda parmak ucu ve tırnaklarla değil el sırtı ile kaşınması önerilebilir. Hapşırıp öksürdükleri zaman bir peçeteye öksürmeleri, o peçeteyi de çöpe atmaları gerektiği konusunda çocuklar uyarılmalıdır. Peçete temin edilemiyorsa dirsek içine hapşırıp öksürülmelidir. Hastalık belirtisi gösteren çocuklar okula gönderilmemelidir. Hastalık belirtisi gösteren çocuklar çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanına götürülüp ayırıcı tanıları yaptırılmalıdır. Maskeleri ıslanırsa değiştirmeleri söylenmelidir. Ayrıca 4 saatte bir maske değişimi yapmaları konusunda uyarılmalılar. Çocukluk çağı aşılamaları tamamlanmalıdır.