ŞEHRİVAN HABER: SERCAN CANSIZ-NECMETTİN DURSUN
VAN SADECE BÖLGEDEKİ DİĞER GELİŞMEMİŞ İLLERDEN ÖNDE
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2021 Aralık dönemi TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkâri) bölgesinin verilerini paylaşarak 2021 yılı ile ilgili raporlamasını tamamladı. TÜİK, paylaştığı veri haritasında Van’ın genel durumunu bir kez daha gözler önüne serilirken Van’ın 2019 ve 2020 yılları ile kıyaslandığında sıralamalarda yerinin çok değişmediği gözlendi. İhracatın yerinde saydığı, ithalatın arttığı, kişi başına düşen yurt içi hasılanın düşük olduğu kentte en büyük artış göç ile ilgili verilerde gözledi. Niteliksiz göç alıp nitelikli göç vermeye devam eden Van’da okullaşma ve eğitimdeki oranlardaki artışa rağmen eğitim sıralamalarında değişim göç nedeniyle kentin göstergelerine yansımayan bir artış olarak dikkat çekti. Türkiye’nin en genç nüfusuna sahip kentin işsizlik oranı artmaya devam etti. Genç ve nitelikli nüfusunu batıya göndermeye devam eden Van, sadece bölge illerine göre daha önde olduğu şekildeki bir liderlik ile 2021 yılını kapatmış oldu.
VAN’NIN İHRACAT ORANLARI BÖLGE İLLERİNDEN DE DÜŞÜK!
TÜİK, 2020-2021 yılları arasındaki illere göre ihracat verilerini açıkladı. Van’ın 2020 yılındaki ihracat oranı binde 25,36 dolar olurken, Muş ilinin binde 134,86 dolar, Hakkari’nin ise binde 38,23 dolar olduğu açıklandı. Van, 2020 yılında ihracat konusunda bölge illerden sadece Bitlis ilinden yüksek oran seyrederken, Muş ve Hakkari’nin ise çok gerisinde yer aldı. Sınır il olmasına rağmen ihracat konusunda hedeflenen seviyeye ulaşamayan Van, 2021 yılında ise ihracat konusunda bir önceki yıla oranla düşüş yaşadı. 2021 yılında Van’da binde 22,93 dolar olurken, Muş yine ihracatta zirveyi bırakmayarak binde 90,29 dolar oldu. Hakkâri binde 48,30 dolar olurken, Bitlis ise en son sırada yer alarak binde 6,07 dolar oldu.
HEDEF YALAN OLDU!
2023 yılı ihracat hedefi 1 milyar dolar olan Van, 2021 yılı ihracatında da toplamda 50 milyon dolar seviyesinde kalırken hedefi gerçekleştiremeyen hatta uzaklaşan bir kent olarak dikkatleri çekti. Sınırı ve gümrük kapısı olmayan birçok ilin de gerisinde yer alarak ihracatta 69’uncu sıradaki kent olmasıyla geçtiğimiz hafta da Şehrivan’ın gündemine aldığı kentteki durum TÜİK verilerinde de bir kez daha gözler önüne serildi. Üretimde beklenilen ivmeyi yakalayamadığı için ihracat rakamlarını yakalayamayan Van’da son 20 yılda tekstil dışında üretim anlamında da ihracata katkı sağlayacak belirgin bir yatırım atağı ise olmadı. Tekstildeki ciddi artışa rağmen 2021 yılı ihracat rakamlarında tekstil ürünlerinin kentin ihracat rakamlarına katkısının oldukça az olduğu görüldü.
KİŞİ BAŞINA GAYRİSAFİ YURT İÇİ HASILA DA BÖLGE İLLERİN GERİSİNDEYİZ
2018-2019 yılları arası illere göre kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla rakamlarını paylaşan TÜİK, Türkiye geneli 2018 yılında kişi başına gayrisafi binde 9,7 dolar olurken, Van’da oran 3,4 olarak verildi. Muş, Bitlis ve Hakkâri illerinin kişi başına gayrisafi yurt içi hasılası ise Van ortalamasının üstünde seyretti. 2019 yılında ise yine ülke genelinde önceki yıla oranla düşüş yaşanarak 9,2 gerilerken, Van’da bir önceki yıla oranla gerilerek 3,3 oranında kaldı. Van’ın epey üstünde seyreden bölge illerde ise Hakkâri, kişi başına gayrisafi yurt içi hasıladaki oranı binde 5,3 dolarla birinci sırada yer aldı.
VAN İŞSİZLİKTE TÜRKİYE ORTALAMASININ ÜSTÜNDE
2015-2020 yılları arasında Türkiye ve TRB2 (Van Muş Bitlis Hakkari) bölgesinin işsizlik oranı sunuldu. 2015 yılında ülke genelinde işsizlik oranı yüzde 10,3 olarak açıklanırken, TRB2 bölgesine ise yüzde 9,5 olarak verildi. 2016 yılında da TBR2 bölgesindeki işsizlik oranı yine ülke genelinin altında seyretti. Ancak 2017 yılından sonra bölgedeki işsizlik oranı ülke genelindeki işsizlik oranını geçti. Bu yıldan sonra bölgede işsizlik oranı tavan yaptı. 2017 yılında ülkede yüzde 10,9 olarak açıklanan işsizlik oranı bölgede de yüzde 12,8 olarak paylaşıldı. 2018 yılında işsizlik oranı ülke geneli yüzde 11,0 olarak paylaşırken, bölgede zirve yaparak, yüzde 21,5 oldu. 2019 yılında bölgede işsizlik oranı yüzde 25,9 olarak açıklandı. Son olarak 2020 yılının verilerini paylaşan TÜİK, ülke geneli işsizlik oranını yüzde 13, olarak verirken, bölgede ise bu oran 23,6 olarak açıklandı.
VAN HEM GÖÇ ALIYOR HEM DE GÖÇ VERİYOR
TÜİK, 2019- 2020 yılları arasındaki illerin aldığı ve verdiği göç verilerini açıkladı. Bölgenin lokomotifi haline gelen Van, istatistiklerde hem aldığı göç hem de verdiği göçlerle başı çekiyor. Bölgede son yılların en çok göç alan kenti Van, 26,6 oranında bir göç alırken, 38,1 oranında ise göç verdi. TRB2 bölgesinde Muş, Van’dan sonra en çok göç verirken, Bitlis ise Van’dan sonra en çok göç alan kent oldu. 7,2 oranında göç alan Hakkari 8,4 oranında da göç verirken, bölgenin ise en düşük göç alan ve göç alan kenti oldu.
VAN’IN NİTELİKLİ NÜFUSU DA GİDİYOR!
2020 yılında göç alan ve göç veren nüfusun eğitim durumu paylaşan TÜİK, il bazında da veriler açıkladı. Van’a göç eden büyük bir bölümünün yüksekokulu olduğu görülürken, ikinci büyük bir bölümünün ise Ortaokul veya dengi meslek ortaokul olduğu açıklandı. Van, bölgede göç alan nitelikli nüfus bakımından birinci sırada yer alırken, Muş ili ise ikinci sırada yer aldı. Öte yandan Van, nitelikli nüfus bakımından yine en çok göç veren il oldu. Van’ı sırayla Bitlis, Muş ve Hakkari izledi.
VAN, SAĞLIKTA TÜRKİYE ORTALAMASININ ÇOK ALTINDA!
İl bazında veriler açıklayan TÜİK, Van’daki ve bölge illerdeki sağlık personeli başına düşen kişi sayısı paylaştı. Türkiye’de hekim başına 517 hasta düşerken, hemşire başına ise 420 hastanın düştüğünü açıklayan, TÜİK, Van’da hekim başına 734 hasta, hemşire başına ise 470 hastanın düştüğü bilgisi verildi. Hem hekim hem de hemşire başına düşen hasta sayısında ülke ortalamasının çok daha gerisinde yer alan Van, bölge illerle de aynı seviyeyi izledi. Öte yandan sağlık kurumlarında yatak başına düşen kişi sayısını da veren TÜİK, ülke genelinde yatak başına 350 kişi düşerken, Van’da ise yatak başına 376 kişinin düştüğü oranını paylaştı. Yatak başına düşen kişi sayısında da ülke ortalamasının altına yer alan kent, bölgede ise Bitlis’ten sonra ikinci sırada yer aldı. Bunları sırayla Muş ve Hakkari izledi.
TRAFİK KAZALARINDA BAŞI ÇEKİYORUZ!
Van bölge illeri içinde en fazla sayıda trafik kazası kaybı yaşayan il oldu. TÜİK verilerine göre, 2021 yılında meydana gelen trafik kazalarında Doğu Anadolu Bölgesi illeri Van’da 28 kişi hayatını kaybederken, Bölge iller ise şöyle sıralandı. Ağrı’da 8, Bingöl’de 14, Bitlis’te 16, Elazığ’da 23, Erzurum’da 21, Erzincan’da 13, Hakkâri’de 3, Malatya’da 28, Muş’ta 2, Tunceli’de 5, Ardahan’da 2, Iğdır’da 3 kazazede yaşamını yitirdi. Van’da 2 bin 504 kişinin yaralanma sonucu ile biten trafik kazaları ise bölge iller arasında en fazla olan il oldu. Bölge illeri olan Ağrı’da bin 236, Bingöl’de bin 21, Bitlis’te bin 247, Elazığ’da bin 819, Erzincan’da bin 311, Erzurum’da 2 bin 90, Hakkari’de 529, Kars’ta 563, Malatya’da 2 bin 805, Muş’ta 802, Tunceli’de 319, Ardahan’da 264 ve Iğdır’da ise 518 kişi yaralandı.
