Türkiye'de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedavisinde kullanılan ve geçmişte sıtma tedavisinde de başarılı sonuçlar elde edilen 'Hidroksiklorokin' adlı ilacın ölüm oranlarını artırdığına yönelik iddialar içeren uluslararası iki dergideki makaleler, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın mektubu ve gelen diğer itirazlar üzerine geri çekildi. Prof. Dr. Canan Uluoğlu, verilerin güvenli olduğundan emin olmadıkları gerekçesiyle yazarların makalelerini geri çektiklerini belirtti. BAKAN KOCA'DAN İTİRAZ MEKTUBU Sıtma tedavisinde başarısı kanıtlanan, koronavirüsle mücadelede de büyük yararı görülen 'Hidroksiklorokin' adlı ilacın ölüm oranlarını artırdığına yönelik iddiaların yer aldığı 'New England Journal of Medicine' (NEJM) ve 'Lancent'te yayımlanan makaleler, tıp dünyasında tartışma yarattı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da Türkiye'den gerçek dışı verilerin de yer aldığı makalelere ilişkin itirazını, NEJM dergisine yazdığı mektupta dile getirdi. Bakan Koca, mektupta verilerin 'Hidroksiklorokin' adlı ilacın ölüm oranlarını artırdığına kanıt olarak sunulmasını eleştirdi ve iddiaları çürüten bilgiler sundu. Bakan Koca, mektubunda, Surgical Outcomes Collaborative (Surgisphere) adlı bir şirket tarafından toplanıp işlenmiş verilerin kullanıldığı söz konusu iki dergide yayımlanan makalelerin oldukça dikkati çektiğini ve bilim çevrelerince acilen yanıtlanması gereken bazı soruları ortaya çıkardığını belirterek "Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanı olarak NEJM'de yayınlanan makaledeki hatalara dikkati çekmek isterim" ifadesini kullandı. "DOĞRULUKTAN UZAK TUTARSIZ VERİLER SUNULMAKTA" Makalede, Hidroksiklorokin'in koronavirüs tedavisinde ölüm oranlarını artırdığı iddiasına bir kanıt olarak başka ülkelerin yanı sıra Türkiye'deki 3 hastaneden 346 hastaya ait olduğu iddia edilen 20 Aralık 2019 ile 15 Mart 2020 tarihleri arasındaki verilerin yer aldığına işaret eden Bakan Koca, bu verilerin doğru olmadığını vurguladı. Bakan Koca, söz konusu döneme ait gerçek verileri paylaştığı mektupta "Şunu belirtmek isterim ki bu dönemde tüm Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) testleri yalnızca Bakanlığım laboratuvarlarında yapılmaktaydı. 11 Mart 2020'de ilk PCR onaylı Kovid-19 vakasını açıkladık. 15 Mart 2020 itibarıyla resmi kayıtlarımıza göre, ülkemde sadece 18 PCR pozitif vaka tespit edilmişti. Açıkçası, makalede doğruluktan uzak, aynı zamanda tutarsız veriler sunulmaktadır" ifadelerini kullandı. "YAZARLAR VERİLERİN GÜVENİR OLDUĞUNDAN EMİN DEĞİL" Yazarlar da gelişmeler üzerine söz konusu makaleleri geri çekti. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Canan Uluoğlu, makalelerin geri çekilme nedenini DHA'ya açıkladı. Prof. Dr. Uluoğlu, söz konusu ilaçla ilgili bir grup çalışmanın 'etkili', bir grup çalışmanın 'etkili olmadığı gibi zararlı olduğunu gördük' yönünde sonuçlar içerdiğine dikkat çekerek, şöyle konuştu: "Bunun üzerine Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 'Hidroksiklorokin kullanmayalım' dedi. Bunu dediği çalışma, Mayıs'ta yayımlanan 100 bin hastayı kapsayan çok büyük bir çalışmaydı. Bu çalışmanın sonuçları diyordu ki 'Hidroksiklorokin iyi gelmediği gibi ölüm oranlarını arttırıyor'. Şimdi ne oldu, enteresan olan nokta bu. 4 Haziran'da dergilerden iki önemli çalışma, geri çekildi. 'Lancet', 'England Journal of Medicine' bu iki dergi bizim için çok prestijlidir. İkinci çalışma da çok önemliydi. 'Tansiyon ilacı koronavirüse kötü mü geliyor, iyi mi geliyor' ile ilgili bir çalışmaydı, o da geri çekildi. Geri çekme nedeni de çok önemli. Diyor ki yazarlar 'biz bu verilerin güvenli olduğundan emin değiliz'. Neden böyle oldu? Aslında süreç çok hızlı ve dinamik. İçimize sinmeyen çalışmalar yapıyoruz, etik kusurlar bile işliyoruz belki. Tam istediğimiz formda olmadığı için çalışmaların bir kısmının geri çekilmesi gerekti." DSÖ, ÖNCEKİ AÇIKLAMASINI GERİ ÇEKTİ Öte yandan, söz konusu makalelerden sonra DSÖ, 'Hidroksiklorokin'in Covid-19 tedavisinde sakıncalı olabileceğini varsaymış, DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus'un açıklamasıyla 25 Mayıs'ta ilaçla ilgili çalışmaları geçici olarak durdurmuştu. Yaşanan gelişmeler üzerine, DSÖ de 3 Haziran'da yeni bir açıklama yaparak, önceki açıklamasını geri çekti.