ŞEHRİVAN ÖZEL - ERDAL ERBAŞ/MENDUH ÇALIŞKAN - Kurban bayramıyla birlikte ülkeye giriş yapan milyonlarca ithal hayvanın girişi sonrası patlak veren ‘şarbon’ paniği Türkiye’nin dört bir yanına yayıldı. İstanbul’da onlarca insanın şarbon paniği ile hastaneye akın etmesi, bakanlığın şarbon hastalığını doğrulayıp aşılama faaliyetlerine başlaması paniği iki kat artırdı. Şarbon hastalığının kurban bayramı nedeniyle yurdun dört bir yanına dağılan hayvanlarla birlikte kapıya dayandığı iddiası konuşulurken Van ve çevre illerde de bu hastalığın görülmeye başlandığı iddia edildi. Bazı ilçelerde ihbarlar aralıksız gelmeye başladı. Van Tarım ve Orman İl Müdürlüğü şarbon ihbarlarını ve iddialarını doğruladı. Hatta bazı bölgeler için ‘karantina’ uygulandığı bilgisini verdi. Şehrivan’a değerlendirmelerde bulunan isimler Van’da şarbon olma ihtimalinin yüksek olduğunu değinirken, sebebinin ise bakanlığın Nisan ayında kaldırdığı seçim heyetin olmadığını söyledi. Yurda alınan hayvanların denetim olmadan giriş yapmasının şarbon hastalığı olduğunu dile getiren isimlerden Van TSO ve Van TB eski başkanı Feridun Irak, hayvancılığın yanlış politikalardan dolayı bu noktaya geldiğini söyledi. Diğer bir çok isim de konuyla ilgili görüş ve bilgi paylaşarak vatandaşı uyardı. İstanbul’da patlak veren hayvanlardan insanlara bulaşan şarbon hastalığı Türkiye’de panik yarattı. İstanbul’daki şarbonun yurdun bir çok yerine yayıldığı konuşulurken Doğu ve Güneydoğu’da da şarbon hastalığının görüldüğü iddiaları tedirginlik yarattı. Özellikle sosyal medyada Van, Muş, Bitlis, Siirt gibi illerde şarbon hastalığının yayıldığı belirtilirken vatandaşlara bir süre et tüketilmemesi uyarıları yapıldı. Van’da da bir çok hesaptan kırsal bölgelerde bu hastalığın görülmeye başlandığı iddiaları gelince tedirginlik arttı. Gürpınar ve bağlı bir çok ilçede gelen ihbarlar sonrasında Van İl Tarım ve Orman Müdürlüğü de harekete geçti. GÜRPINAR’DAN İHBARLAR GELDİ! MÜDÜRLÜK HAREKETE GEÇTİ! Konuya dair Şehrivan’a açıklama yapan Van İl Tarım ve Orman Müdürü İbrahim Görentaş, “Şarbon hastalığı Türkiye’de olduğu gibi Van’ın birkaç noktasında da ortaya çıktı. En son Gürpınar ilçesinde bir ihbar geldi bize. 15 gün önce ihbarın geldiği bölgeyi karantinaya aldık. Bölgede bulunan tüm hayvanlar aşıladık. Aşının ardından 15 gün geçti ve karantina dün itibariyle kaldırıldı.” Dedi. GÖRENTAŞ: HASTALIK AŞIYA HEMEN CEVAP VERİYOR Şarbon hastalığının aşıya hemen cevap verdiğini vurgulayan Görentaş şarbonla ilgili ihbarlar ve olayları doğrularken şarbon ile ilgili olarak bazı bilgiler paylaştı, “Şarbon hastalığı ile mücadele edilebiliyor. Hastalığa karşı ilaç veriliyor. İlaç hayvanları kusturuyor. Şu an tehlike arz edecek bir durum yok. Zaman zaman bazı yerlerde ihbar geliyor. İhbar üzerine harekete geçiyoruz ve gerekli işlemleri hemen başlatıyoruz. Tedbirleri alıp aşılama işlemini gerçekleştiriyoruz. O yüzden çok büyük bir sorun söz konusu değil şu anda.” İfadelerine yer verdi. SOSYAL MEDYADA ŞARBON İDDİLARI KONUŞULMAYA BAŞLANDI! Şarbon konusunda Gürpınar’ın bir çok ilçesinde şarbon hastalığı görülmeye başlandığı iddiaları artarken, konuyla ilgili paylaşımlar da artamaya başladı. Şarbon ile ilgili sadece Van’da değil bölge illerinden Bitlis, Muş, Siirt gibi illerde de şarbon görüldüğü iddiaları paylaşıldı. Gürpınar ilçesine bağlı bazı köylerde ikamet eden bazı vatandaşlar da kentteki yetkili isimlere şarbon hastalığı görüldüğüne dair mesajlar göndererek tedbir alınması çağrısını yaptı. IRAK: NÜFUS İKİYE KATLANDI, HAYVAN VARLIĞI YARIYA DÜŞTÜ! Şarbon paniği ve ithal etlerle ilgili konularda Şehrivan’a özel değerlendirmelerde bulunan Van TSO ve Van TB eski başkanı Feridun Irak, bu konuda hayvancılığın dünden bugüne nereden nereye geldiği konusuna vurgu yaptı. Irak, konuyla ilgili olarak: “1980’li yıllara geldiğimizde ülke nüfusumuz 44 milyon, koyun keçi sığır varlığımız ise yaklaşık 80 milyon adettir. Bugün Yani bir başka deyişle kişi başına 2 hayvan düşmektedir. Ve o yıllara kadar başta Ortadoğu ülkeleri olmak üzere Mısır ve Libya gibi ülkelere hatta ve hatta dağılmadan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’ne canlı hayvan ve et ihraç eden bir ülkeydik. Bugün ise ülke nüfusumuz 80 milyon, hayvan varlığı 40 milyonun altına düşmüş bulunmaktadır. Nüfusumuz ikiye katlanırken hayvan varlığımız yarıya düşmüş bulunmaktadır.” YANLIŞ POLİTİKALAR BİZİ BU HALE GETİRDİ! Hayvancılıktaki yanlış politikalara vurgu yapan Irak, bu konuda iki hayati yanlış ile ilgili olarak şunları söyledi: “1980’den itibaren başlayan yanlış politikalar sonucu bugün dünyada 26 ülkeden canlı hayvan et ithal eden bir ülke konumuna gelmiş bulunmaktayız. Bu yanlış politikaları 2 başlıkla ifade etmek istiyorum. Birincisi 1980’den sonra döviz gelsin de nasıl gelirse gelsin mantığından hareketle daha önceleri yasak olan damızlık hayvan ihracına izin verilmesi. İkincisi de 90’lı yıllara geldiğimizde ek ithaline izin verilmesiyle başlayan ve günümüze kadar süregelen yanlış politikaların sonucudur.” O DEĞİŞİKLİKLE TEHLİKE ARTTI! Son olarak Nisan 2018’de yapılan bir değişikliğe vurgu yapan Irak, “Bugün gelinen noktada yanlış politikalardan vazgeçme yerine maalesef ısrarla yanlışlar artırılarak devam etmektedir. Yapılan canlı besi hayvan alımı ile ilgili geçtiğimiz Nisan ayına kadar Bakanlık Veteriner ve Ziraat Mühendislerinden oluşan seçim heyet görevlendirirken, Nisan ayında maalesef bu zorunluluğu da kaldırdı. Ve şimdi o günden sonra yerinde hiçbir kontrol yapılmadan yapılan ithalatın sonucu Türkiye’nin büyük bölümünde şarbon vakası görülmektedir.” Dedi. “VAN’DA ŞARBON GÖRÜLMÜŞ!” Irak, Van’da da şarbon hastalığı olduğuna dair söylentilerin günlerdir bitmediğini belirterek Van’da olma ihtimalinin yüksek olduğunu belirtti. Irak konuyla ilgili olarak: “Benim tahminime göre Van’da da bu vaka görülmüş bulunmaktadır. Sayın Bakan, televizyonlarda yapmış olduğu açıklamalarda sanki hiç bir sorun yokmuş gibi vatandaşın et yemesini tavsiye etmektedir. Bu bana Çernobil Nükleer Santrali’nin patlamasından sonra dönemin bakanının çay içerek çay içilmesinden korkmayın demesini hatırlattı. Oysaki o zaman o vakadan dolayı başta Karadeniz sahilleri olmak üzere birçok insanımız kansere yakalandı. Yine önceki Tarım Bakanı sayın Eşraf Fakıbaba’da Sırbistan’dan gelen bozuk ve hastalıklı et için ben yiyorum siz de yiyin demişti. Bu tür durumlarla da karşılaştık.” Sözlerine yer verdi. IRAK: HAKKIMIZI HELAL ETMİYORUZ! Son olarak bir kez daha hayvancılığın geldiği duruma değinen Irak, “Son söz olarak da şunu söylemek istiyorum, Derhal ve derhal olabildiğince kasaplık hayvan ve et ithalatı kısıtlanmalıdır. Son derece sıkı bir denetim getirilmelidir. Bu denetimde görevlendirilen şahıslar da son derece sorumlu tutulmalıdır. Sorumluluğunu yerine getirmeyen kim olursa olsun çok ağır şekilde de cezalandırılmalıdır. 1980’li yıllara kadar hayvancılığı çok bilen biri olarak bugün düşmüş olduğumuz vaziyetten son derece üzüntü duyuyorum. Yüreğim sızlıyor. Bu hale getirenlere de hakkımızı helal etmiyoruz.” Şeklinde konuştu. VAN-ET ESKİ GENEL MÜDÜRÜ: O MADDE DEĞİŞİNCE... Şarbon hastalığının gündeme gelmesiyle birlikte birçok tartışma ortaya atılırken bir açıklama da Van-Et eski Genel Müdürü Münir Karam’dan geldi. Şehrivan’a konuşan Karam, Nisan 2018’de bakanlık eliyle yapılan değişikliği gündeme taşırken, şu ifadelere yer verdi: “Bakanlığın 2015 yılındaki tebliğine baktığımızda orada 6’ınca maddede seçim heyeti ile ilgili bir madde görüyoruz. Orada diyor ki: “İthal edilecek damızlık, kasaplık, besilik büyükbaş ve küçükbaş hayvanların seçimi, Bakanlıkça görevlendirilecek veteriner hekimlerden veya veteriner hekim ile ziraat mühendisinden (zooteknist) oluşan en az iki kişilik seçim heyeti tarafından ihracatçı ülkede yapılır.” Bu heyet ithalat yapılmadan önce heyet gider hayvanları seçer, listeleri yapar gelir bakanlık ile değişiyor. Bu yıl Nisan 2018’de bu madde değiştirildi. Eski tebliği çıkardım 2015 sayılı tebliğe baktım. O tebliğde açıkça seçim heyetinin yapması gerekenler yazılıdır. Daire başkanlıkları ile de görüştüm ve bana Seçim heyetinin kaldırıldığını söylediler.” “HAYVANLAR ACELEYLE ALINDI, KONTROLSÜZ OLDU!” Karam, bu konuda alımların aceleye gelmesi nedeniyle şarbon vakalarında artış olduğunu söyleyerek: “Gerek Et ve Süt Kurumu’nun gerekse özel sektörün alımları seçim heyeti olmayınca aceleye geldi. Özel sektör bildiğiniz gibi kara yönelik çalışır. Haliyle nerede ucuz bulurlarsa, alelacele hayvanlar getirildi. Brezilya, Arjantin, Şili gibi ülkelerden kontrolsüz bir şekilde alımlar oldu. Ama eskiden titizlikle seçilir ve listeler yapılırdı. Şarbon gibi hastalıkların sebebi de budur. Mutlaka tedbir alınmalıdır.” ŞARBON HASTALIĞI NEDİR? NASIL YAYILIYOR? Öte yandan şarbon hastalığı ile ilgili Şehrivan’a konuşan Veteriner Hekim Özay İlhan ise hastalıkla ilgili olarak şu bilgileri paylaştı: “Öncellikli olarak şunu ifade edeyim, Şarbon Zoonoz bir hastalıktır. Yani bakteriyel bir hastalıktır. Hayvandan insana bulaşan ve insanda çeşitli forumlarda gözüken bir hastalıktır. Bu hastalık zaman zaman öldürücü olabilmektedir. İstanbul’da yaşanan ‘Şarbon Hastalığı’ insanlar kurban etinden rahatsızlanmış ve bir kısmı da etle temas ettiği için hastaneye başvurmuştur. Olayın yaşandığı yerde yetkililer 10 km alanda 3 bin 500 hayvan popülasyonu söz konusu bunlarında aşılanması yapılmış yapılıyor. Olay yeri karantina alınmasıyla Şarbon Hastalığı yayılması söz konusu değil. Bölgeye hayvan girişi ve çıkışı olmayacağından İnşallah bir yayılma olmayacaktır. Özellikle bu Zoonoz hastalıklarla ilgili olarak, kurban bayramları öncesi yazılı ya da görsel basın aracılığıyla toplum bilinçlendirilmesi lazım. Sağlık bir bütündür, İnsan sağlığı ve hayvan sağlığı bir bütündür. Hayvanlar sağlıklı olursa, İnsanlar sağlıklı olur. Hayvan sağlığının önemini toplum olarak kavramalıyız. Bu anlamda özellikle veterinerlere büyük görev düşüyor. Veterinerlerin özellikle çalışma koşulları iyileştirilmesi gerekiyor.” dedi.