Türkiye'de yerel bazda ilk kez Van Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan ve bir yıldır devam eden "Van Kent Merkezi'nde Kadına Yönelik Evi içi şiddet öğelerinin tespit araştırması" çalışmalarında sona doğru yaklaşılıyor. Projenin bilgilendirme toplantısında konuşan Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Hatice Çoban, "Sadece 'şiddet uyguluyor' tespitini yapmak ya da şiddet uygulayan insanı da karşı tarafa koymak yetmiyor. Bunu mutlaka tartışıp bir çözüm yoluna gitmemiz gerekiyor.
Van Büyükşehir Belediyesi tarafından yaklaşık iki yıldır uygulanan "Van Kent Merkezi'nde Kadına Yönelik Evi içi şiddet öğelerinin tespit araştırması" çalışmaları ile ilgili Van'da bulanan kurum ve kuruluş temsilcilerine bilgi verildi. Akdamar Otel'de düzenlenen toplantıya Van Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Hatice Çoban, Proje Saha Koordinatörü Ceyhan Timur, Proje Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Aysel Günindi Ersöz ve 29 kurum ve sivil toplum temsilcisi katıldı.
ÇOBAN: SADECE 'ŞİDDET UYGULUYOR' TESPİTİNİ YAPMAK
Sunum öncesi bir konuşma yapan Eş Başkan Hatice Çoban, kadına yönelik şiddetin ülkenin en trajik sorunlarından biri olduğunu belirterek, toplumun yarısını oluşturan kadınların hala karşı tarafın ötekisi olarak görüldüğünü ifade etti. Kadınlara duyguda, düşüncede, planlamada, yani hayatın her noktasında sonradan bir yer biçildiğini aktaran Çoban, böyle olunca öfkelerin sevk edildiği kişinin de kadın olduğunu belirtti. 2002 yılından bugüne kadar kadına yönelik şiddet ve kadın katliamlarında büyük bir artışın yaşandığını söyleyen Çoban, şiddetin artık ürkütücü boyutlara çıktığını ifade etti. Kadın ölümleri ile ilgili artık 'kırmızı sinyal' verildiğini ve bunun korkutucu boyutlara ulaşılmasından korkulduğunu aktaran Çoban, "Bu bile başlı başına her kentte kadına dair şiddetin sadece masada ve tartışmalarda kalmaması gerektiğini, evlerimizin artık birinci derecede konusu olması gerektiği ve bunun kültürel bir konu olduğu bilmemiz gerekir. Şiddet uygulama sebeplerini ve uygulama zeminini nasıl yok edebiliriz? Bunu mutlaka tartışmamız gerekiyor. Çünkü sadece 'şiddet uyguluyor' tespitini yapmak ya da şiddet uygulayan insanı da karşı tarafa koymak yetmiyor. Şiddet uygulayanı da tedavi etmek, hatta tedavinin dışında mevcut şiddet uygulayanın zeminini yok etmek gerekiyor" diye konuştu.
"ŞİDDETİ; OĞUL, EŞ, BABA VE DEVLETİN YETKİLİ ORGANLARI UYGULUYOR"
Van'da çok sayıda üstü örtülü, açığa çıkmayan, kültürel alışkanlıklardan dolayı kadınların dışa vurmadığı çok sayıda şiddet vakasının yaşandığını aktaran Çoban, bu şiddetin bir çoğunun oğul, eş, baba ve devletin yetkili organları tarafından yapıldığını belirtti. Şiddetin sadece kaba dayak şeklinde algılanmaması gerektiğini ifade eden Çoban, kadına dönük her türlü yaptırımın bir şiddet olduğunu söyledi. Çoban, "Şiddet uygulayan birçok kişi ifadelerinde 'dövmedim, kolundan tutup dışarı attım' diyor. Yani bunu bir şiddet olarak görmüyor. karşı tarafın istemediği herhangi bir söz veya hareket şiddet tanımının içerisine girer. Bu şiddete karşı resmi kurumlar sesiz kalıyorsa, bu aynı zamanda şiddete yol açmak ve teşvik etmektir. Bu böyle algılanıyor. Bu sorunlara çözüm getirmemiz gerekiyor ve bu sorunları doğru tanımlamamız gerekiyor. Kabul etmeliyiz ki, en doğru tanımı kadınlar burada bulacaklar. Çünkü kadın ve erkekler bu sorunu burada birlikte tartışacaklar ve belli bir çözüme kavuşacaklardır" dedi.
TİMUR: TEPEDEN BİR PROJE ÜRETMEDİK, BİRE BİR GÖRÜŞMELER YAPTIK
Çoban'ın ardından Saha Koordinatörü Ceyhan Timur, yapılan çalışmalarla ilgili bilgiler verdi. Timur, "Çalışmamızda iki aşama var. birinci aşama şiddete maruz kalanların desteklenmesi ve bu desteklerin sürdürülebilirliği. İkinci aşama ise şiddetin ortaya çıkma süreçleri ve nasıl ortaya çıktığıdır. Kadının ve erkeğin şiddeti nasıl algıladığı ve nasıl tanımladığıdır. Kişilerin farkındalık düzeyini, algı dünyasını ortaya koymak gerekiyordu. Bu nedenle araştırmamızda hem kadın hem erkek katılımcılar var. Burada cinsiyete duyarlı bir politika sunmak gerekiyor. Araştırmamızı yaparken belirlediğimiz birkaç ilkemiz var. Faydalanıcılar hakkında tepeden bir proje üretmek yerine birebir onlarla temas kurarak onların fikir ve düşüncelerini alarak onların kendi sorunlarını nasıl belirlediklerini , kendi sorunlarına nasıl çözümler talep ettiklerini, onların ağzından duyarak bunları ortaya koymak gerekiyor. Kadınlara dönük nasıl bir çalışma yürütmemiz gerektiğine dair ön açıcı yol haritası sunmaktı. Bunun yanı sıra yereldeki kadın ve erkekle temas kurmak, onları muhatap almak, onların kendilerini değerli hissetmelerini sağlamak bunun önemli ayaklarındandır. Bu çalışma yerelde yaşayan kadın,erkek bütün kurum ve kuruluşları ilgilendiren bir konudur. Her kurum kendine göre bir çalışma yürütüyor bu da tek başına olduğu için verimli olmuyor. Bu süreçte ortak bir paydada buluşabiliriz" dedi.
YRD. DOÇ. DR. ERSÖZ: TÜRKİYE'DE YEREL BAZDA YAPILAN İLK ÇALIŞMA
Timur'un ardından Proje Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Aysel Günindi Ersöz, projenin detayları ile ilgili bilgiler verdi. Türkiye'de yerel bazda ilk kez böylesi kapsamlı bir çalışmanın yapıldığını belirterek, proje sonunda önemli verilere ulaşılacağını söyledi. Proje ile ilgili bilgi veren Ersöz, "Araştırmanın temel amacı, Van Büyükşehir Belediyesi’nin Van kent merkezinde kadına yönelik ev içi şiddetin azaltılmasına katkıda bulunacak hizmetleri halkın istek ve ihtiyaçlarını dikkate alarak planlayabilmek amacını taşımaktadır. Bu amaç doğrultusunda bu araştırmada iki ana yaklaşım belirlenmiştir; Birincisi, kadına yönelik aile içi şiddet sorunu ortadan kalkana kadar, bu şiddete maruz kalanlara destek verecek uygulamaları yaygınlaştırmak ve bu uygulamaları sistematik kılacak politikalar geliştirmek. İkincisi, ev içi şiddetin nedenlerini ve nasıl ortaya çıktığını; kadın ve erkeklerin şiddeti nasıl algıladıklarını anlamak ve böylece, sorunun kökenine inmeye ve onu ortadan kaldırmaya dönük daha gerçekçi politikalar ve uygulama araçları geliştirmek. Hane taraması 29 Ekim–16 Kasım 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. 29 mahalle ve belirlenen 75 sokak taranmış, toplam 663 Kadınla ve aynı haneden olmak üzere toplam 516 erkekle görüşülerek tamamlanmıştır. (ŞEHRİVAN)
