ŞEHRİVAN HABER: ŞABAN BEYAZSAÇ- ORHAN SAĞLAM
Teknoloji insanların her alanına hükmetmeye devam ederken yüzlerce yıllık meslekler, işçilikler, ustalıklar her geçen ortadan kalkıyor. Seri üretim ve teknoloji ile birlikte birçok meslek yok olurken, birçoğu da çırak bulmakta zorluk çekiyor. Kültürel ve tarihi arkaplanı zengin şehirlerden biri olan Van’da da geçmişten günümüze birçok meslek teknolojiye dayanamazken yüzlerce yıllık meslekler yok olup gidiyor. Bu mesleklerden birisi de demlikçilik. Dede ve baba meslekleri birer birer yok olurken, babasından devraldığı dede mesleğini devam ettiren Demlikçi Ustası Özcan Demir ise 70 yıllık kerpiç evde teknoloji ve makineleşmeye karşı direniyor. El emeğini yeni nesillere taşımaya çalışan Demir, Şehrivan’a mesleğin hikayesini anlattı. Ustalık üretkenlik yapan kişidir diyen Demir, bir işte el emeği ve alın teri varsa onun işin en iyi işlerden biri olduğunu söyledi.
70 YILLIK KERPİÇ EVDE TEKNOLOJİYE KARŞI DİRENİYOR
Çocukken babasıyla birlikte işe başlayan ve iş serüveni Şehrivan’a anlatan Özcan Demir, “Çocukken babamla sürekli iş yerine gelirdim. Oyuncaklarımın pense tornavida olduğunu söyleyebilirim. Babam il beraber dedemden kalma bu işi severek yıllarca devam ettirdik. Demlik, tencere, semaver, ev aletleri işlerini yapıyoruz. Tabi burada işler zamana göre değişkenlik gösterebiliyor. Yılına göre değişik işlerle de uğraştık. Geçmiş bu yana dedemizden kalan bu dükkânda çalıştık. Dedem babamı, babam ise beni yetiştirdi. İşin en güzel yolu işi severek yaptık.” Dedi.
“TEKNOLOJİ İLE BU İŞİ YÜRÜTMEK DAHA GÜZEL OLABİLİR”
Teknolojiden uzak durarak el emeği göz nuru bu işi yaptıklarını belirten Demir, devamında şunları kaydetti: Dedemizin bize öğrettiği gibi teknolojiden hep uzak durduk. Eskisin çıkar yenisi tak olayı olunca ustalık olarak değerlendirilmiyor. Ustalık üretkenlik yapan kişidir. Usta olan kişi hazır ile değil yeniden üretim yapan olacak. Bizim ustalık yaptığımız alet ve edevat hep eskiden gelen orijinal parçalardır. Teknoloji ile bu işi yürütmek daha güzel olabilir. Yalnız dedemiz bize teknoloji ile iş yapılmadığını söylediği için bizlerde dedemizden, babamızdan öğrendiğimizi devam ediyoruz.”
“BURADA CİDDİ BİR EMEK SARF EDİYORUZ”
Plastik tabak ve kaşığın biraz daha ön palana çıkarak bakır tabakların kalmadığını söyleyen Demir, “Dedem yılarca bakır kalaycılık işi ile uğraştı. Babamda bu yolda biraz devam etti ama bizler biraz daha teknolojiye yönelmek zorunda kaldık. Plastik tabaklar çıkınca bizlerinde farklı işlere yönelmemize neden oldu. Şimdi ise demlik semaver işleri ile uğraşıyoruz. Burada dedemden gelen işi severek yapıyoruz ve yapmaya devam edeceğim. Bir işte el emeği, alın teri varsa o iş en iyi işlerden biridir. Bizlerde burada bu işi devam ettiğimizde teknolojiden uzak kalmaya çalıştık. Kendi ürettiklerimizle kendi alet ve edevat yolumuza devam etmeyi planlıyoruz. Kendi el emeğimizin alın terimiz ile yaptığımız iş ile devam edeceğiz. Burada insanlarımızın her ne kadar kolaya kaçması görünürse de burada ciddi bir emek sarf ediyoruz.” Şeklinde konuştu.
MESLEĞE ÇIRAK BULUNMUYOR
Bizim işi devam edecek kimsenin olmayacağını dile getiren Demir, “Yeni nesil daha kolay ve çabuk üreteyim daha çok kazanayım istiyor. Bu nedenle bizim işler daha zor geliyor. İşi yapamadan önce para kazanmayı planlıyorlar. Bunun için önce müşteri memnuniyeti hep sonradan geliyor. Biz ise önce müşteri memnuniyeti diyerek işimizi yaptık. Bizlere hep öyle öğretildi. Bundan dolayı yeni nesil bunun farkında değil, hep bir para kazanalım daha çok kazanalım derdinde. Kendi çocuklarım bile benimle geldiğinde sürekli maddi tarafı soruyorlar. Şuan ki nesil biraz daha eğitime yönelik çalışmalar yapıyor. Bir eşyayı yaptığımızda hemen kafamızda tasarlar yapardık. Yeni nesil ise bir eşya yaptığı zaman tek tek ölçü alır, yazar ve sonra yapmaya koyulur. Bu nedenle bizim bu meslek için yetişecek insan bulmak çok zor.” Şeklinde konuştu.
“UMARIM BİZİM İŞ DEVAM EDER”
Gençlerin günübirlik ne kadar kazanırım derdinde düştüğüne vurgu yapan Demir, sözlerini şöyle tamamladı: “Bizler hiçbir zaman ucuzunu yapalım para kazanalım demedik. Bunun için şuan bir eleman yetiştirmek çok zor. Umarım bizim işi devam edecek olan olur. Öte yandan yeni yapılan ürünler, bozulduğu zaman çöpe gidiyor. Yapılan ürünlerin tek kullanımlık olarak üretiliyor. Bu nedenle bizim işler daha düşük seyrediyor. Bunun için yapılan yeni eşyalar bozuldu mu at gitsin mantığı olmuş. Bu nedenle yeni bir yerin açılması bizim bugün burada yapabildiğimiz işi yapamaz. Bugün burada bizim yaptığımız bizleri tanıdıklarından geliyor. Yeni nesil ise hazır al kullan at olmuş. Bu nedenle bizim meslek ileri zamanlara ve dönemlere çok dayanmaz.”
