ŞEHRİVAN HABER: ORHAN SAĞLAM- FATMA NUR POLATCAN
İran ile ticari ilişkileri geliştirmek amacıyla Van’ın Başkale ilçesinde 1989 yılında açılan Gelincik (Xanesor) Sınır Kapısı, sadece 5-6 ay süre açık kaldıktan sonra güvenlik gerekçesiyle kapatılmıştı. Sınır kapısının o günden bugüne kapalı tutulması nedeniyle iki ülke arasında faal olan tek kapı, Saray ilçesi sınırları içerisinde yer alan Kapıköy Sınır Kapısı olurken, ikinci ekmek kapısı olan Gelincik Sınır Kapısı’nın da faal olarak çalışması için yoğun bir çalışma yürütülüyor. Başta muhtarlar olmak üzere, iş insanları ve STK temsilcileri Gelincik Sınır Kapısı Platformu'nu oluşturarak imza kampanyası başlattı. Kampanya çerçevesinde toplanan 5 bin 600 imza, Başkale Kaymakamı Asım Solak başkanlığında oluşan heyet tarafından Vali Mehmet Emin Bilmez'e takdim edildi. Mevcut süreci ise Şehrivan’a değerlendiren DOĞUSİFED Başkanı Müslüm Erbay, Başkale, tarihinin en büyük ekonomik kriziyle karşı karşıya kaldığını belirtirken, Ekecek Köyü Muhtarı Adem Çakır ise ilçe umudunun gelincik sınır kapısı olduğunu söyledi.
TİCARET MERKEZİ GELİNCİK KAPISI…
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Doğu Sanayi ve İş Dünyası Federasyonu (DOĞUSİFED) Başkanı Müslüm Erbay, “1990 yıllarda sadece 5-6 ay Gelincik Sınır Kapısı açık kaldı. O tarihlerde de bu kapı sınır ticaret merkezi olarak açılmıştı. Açıldığı zamanda çok ciddi anlamda insan kitlesi orada istihdam etmişti. Van’dan Maltaya’ya kadar köy yolları otobana dönüşmüştü. O zamanlarda iyi bir ticaret yapılıyordu. Herkes o zaman kendi ticaretini yapabiliyordu. Ondan sonra ülkeler ve mevzuatlar değişti. O günlerden sonra kapı kapatıldı ve bir daha açılmadı. Kumaş, şeker gibi ürünlerle sınırda bir şekilde ticaret yapılıyordu. Van depreminden sonra da o ticarette bitti.” İfadelerini kullandı.
BAŞKALE, EKONOMİK KRİZ YAŞIYOR!
Başkale sınırından gelen akaryakıtın birçok bölgeyi beslediğine dikkat çeken Erbay, “Kapılar kapatıldı ve Başkale ticaretten mahrum bırakıldı. İki sene önce yaşanan depremle birlikte ilçe ciddi bir göç vermek zorunda kaldı. İnsanlarımız artık geçim sıkıntısı yaşıyor. Eskisi gibi tarım ve hayvancılıkta artık yok. Başkale, tarihinin en büyük ekonomik kriziyle karşı karşıya kalıyor. İlçe nüfusu da her gün azalıyor. Bu anlamda da yerel ve ulusal kalkınmayı kentteki tüm dinamiklerle beraber konuşuyoruz. Önce ildeki zenginlikleri değerlendirmek lazım daha sonra ilçedeki zenginlikleri bilmek ve gün yüzene çıkarmak lazım. Misal, Başkale de Peri bacaları, travertenleri var. Turizm odaklı aslında birçok zenginliği var. İlçe aynı zamanda bir sınır ilçesidir. Ticaretin gelişmesi ve turizm değerlerinin öne çıkması için Gelincik Sınır Kapısının açılması gerekiyor.” Dedi.
“SINIR KAPISININ AÇILMASI ELZEMDİR”
Sınır kapısının açılması için yürütülen çalışmaları anlatan Erbay, şunları kaydetti: “Kapının açılması için herkes üstüne düşeni yapmaya çalışıyor. Son 1-2 yıldır ciddi anlamda bir çalışma yürütülüyor. Pandemi öncesi çalışmalar biraz yoğunlaşmıştı ama ara verdik. Bu aralar ise sık sık gündeme taşıyoruz. Bu senede çalışmalar yoğun bir şekilde devam ediyor. İlçedeki dramatik tabloyu gördük ve el birliğiyle geniş tabanlı bir çalışma yürütüyoruz. Kamu yararına sınır kapısının tekrar açılması için el ele verdik. Sadece ilçeye değil aynı zamanda Van ve bölgeye de katkısı olacaktır. Aynı zamanda İran halkı içinde katkı sağlayacaktır. Karşılıklı bir alışveriş yapılacaktır. Bu anlamda da ürün fiyatları da daha uygun olabilir. Bölge insanı çok fakir, zor bir dönem de bu kapının açılaması elzemdir.”
GELİNCİK İÇİN ÇALIŞMALAR DEVAM EDİYOR
Başkale’de başka bir alternatif ticaret alanının olmadığını ifade eden Erbay, “Yatırımcıları bu ilçeye kim getirebilir. Bu vesileyle Gelincik Sınır Kapısı Komisyonu oluşturduk. Van ve ilçedeki kişilerden oluşan komisyonla birlikte kentteki yetkililerle iki üç defa toplantı yaptık. Kapının açılması içinde fiziki şartlar müsait. Yetkili merciler karar verirse bir ay içerisinde hizmete girer. İleri zamanlarda da ticaret yapıldığı zaman daha farklı yerler yapılabilir. Türkiye tarafında herhangi bina yapılmadı ama İran tarafında bunu yaptılar. Biz bu çalışmayı başlatırken, İran tarafındaki milletvekili Yakup beyle de görüşme halindeyiz. Yine belediye başkanı ve tur opera turlarıyla da yine görüşmeler yapıyoruz ve onlar bizden daha hevesliler.” Şeklinde konuştu.
MUHTAR ÇAKIR: İLÇE SINIR KAPISIYLA KALKINACAKTIR
Gelincik Sınır Kapısı’nın güvenlikten dolayı kapatıldığına vurgu yapan Ekecek Köyü Muhtarı Adem Çakır, şunları söyledi: “Van’da ve ilçelerinde şu an güvenlik açısından her hangi bir sorun yok. Ondan dolayı da kapının tekrardan açılması için hiçbir engel yok. İran tarafı da kapının açılmasını istiyor. Bu sınır kapısı açıldığı taktirde Başkale ciddi anlamda kalkınacaktır. Bunun yanında da göçü de engelleyecektir. Başkale tarafından İran’ın Salmas kentine gitmek hem daha kolay hem de daha yakın. Muhtarlar ve daire başkanları olarak 2017 yılından beri kapının açılması için ilçedeki muhtarlar, STK’lar, kaymakamlık, Van TSO ve Başkale esnafı ile beraber çalışma yürütüyoruz. Bunun içinde bir imza kampanyası düzenledik.”
“BAŞKALE’NİN UMUDU GELİNCİK’TİR”
Van’ın sınır kapısına bağlı olduğunu söyleyen Çakır, “Van ve Başkale halkı içinde Gelincik büyük önem taşıyor. Sınır kapılarından yüklü bir şey gelip götüremiyoruz ama en azından esnaf kendi çapında bir ekonomik hareket başlatıyor. Bunun yanında da iş olanakları oluyor. Sınır kapıları alışveriş kapılardır. Faal olarak çalışan Kapıköy Sınır Kapısına ek olarak bunu da açarsak Van daha çok kazanır. Şu anda da fiziki açısından sınır kapısının bir sorunu yok. Açılmış yolları var. Sadece açılması kaldı. Kazanç ve ekonominin canlanması için kapının açılması şarttır. Başkale’nin umudu Gelincik’tir. Esnaf ve halk zor durumda. Halkın biraz nefes alabilmesi için açılması yönündeki çalışmalarımız da devam ediyor.” diye ekledi.
