Son yıllarda ülkede ve Van’da merdiven altı üretilen sahte krem ve ilaç satışlarında ciddi bir artış yaşanıyor. Güzellik başta olmak üzere, zayıflama ve diğer ürünlerin satışı ve kullanımı her geçen gün daha çok yaygınlaşıyor. Bu durum piyasada çokça ürün satışı ve merdiven altı üretimi tetiklerken özellikle cilt beyazlatıcı kremlerin ve zayıflama ilaçlarının kontrolsüz şekilde piyasaya sürülmesi endişe yaratıyor. Geçtiğimiz haftalarda Van’da yurt dışından getirilen bir ilacı kullanan bir kadının yoğun bakıma kaldırılması konuyu Türkiye gündemine taşırken, bu olay vatandaşlar arasında da büyük bir tedirginliğe neden oldu. Sadece kentte değil tüm Türkiye’de büyük bir soruna dönüşen satışlar sürerken konuyla ilgili Şehrivan’a konuşan Van-Bitlis-Hakkâri Eczacı Odası Başkanı Ersin Karaman, kentte sahte ve kontrolsüz ilaç şikayetlerinin oldukça yoğun olduğunu belirterek vatandaşlara önemli uyarılarda bulundu.
KARAMAN: MERDİVENALTI ÜRÜNLER HALK SAĞLIĞI AÇISINDAN CİDDİ BİR RİSK OLUŞTURUYOR
Karaman, söz konusu ürünlerin çok boyutlu bir sorun olduğunu vurgulayarak şu ifadeleri kullandı: “Krem, ilaç ve gıda takviyesi adı altında satılan ürünler aslında halk sağlığı açısından ciddi bir risk oluşturuyor. Bu konuyu birkaç boyutta ele almak gerekiyor: sağlık, hukuki, ekonomik ve toplumsal boyutları var. Sağlık açısından bakıldığında bu ürünlerin büyük kısmı ruhsatsız, denetimsiz ve içeriği bilinmeyen, merdiven altı üretim yerlerinde üretiliyor. Zararsız gibi görünen “bitkisel” ya da “doğal” diye pazarlanan ürünlerde bile sağlığa tehdit eden kimyasallar bulunabiliyor.”
İNTERNETTEN İLAÇ SATIŞI YASAK AMA…
Karaman, internet üzerinden satılan ilaç ve tıbbi ürünlerin hukuken yasak olduğunu hatırlatarak şunları kaydetti: “Hukuki açıdan bakarsak; Türkiye’de ilaç ve tıbbi ürünlerin internetten satışı yasaktır. Buna rağmen sosyal medya ve e-ticaret siteleri üzerinden satışlar devam ediyor. Çünkü bu platformlar çok hızlı hareket ediyor ve denetimler satışları tamamen engelleyemiyor. Ekonomik açıdan vatandaşlarımız bu ürünlere daha hızlı ulaşabildikleri ve daha uygun fiyatlı zannettikleri için yöneliyor. Ancak sağlık sorunları ortaya çıktığında maliyeti çok daha ağır oluyor.”
VATANDAŞ MUCİZEVİ REKLAMLARLA KANDIRILIYOR
Toplumsal boyutun da önemine dikkat çeken Karaman, hızlı sonuç vaadiyle insanların kandırıldığını belirterek, “Toplumsal açıdan da insanlar “hızlı sonuç” vaadine kanıyor. “3 günde zayıflama, 1 haftada beyaz ten, kırışıklıkları yok eden mucizevi krem” gibi reklamlarla kandırılıyorlar. Sosyal medya fenomenleri veya sahte doktorlar bu ürünleri önererek güvenilirlik algısı oluşturuyor ancak bu öneriler tamamen ticari kaygıyla yapılıyor. Sosyal medyada satılan içeriksiz ve ruhsatsız kremler, ilaçlar ve takviye ürünleri ciddi sağlık riskleri taşımaktadır. İnternetten ilaç ve dermokozmetik satışı yasal değildir. Sağlığınız için güvenilir adres, her zaman en yakınızda bulunan eczacılardır. Türkiye’nin her bölgesinde, her köşesinde eczane bulunmakta ve vatandaşlarımız çok kolay bir şekilde eczanelere ulaşabilmektedir” diye aktardı.
“VAN’DA YOĞUN ŞİKÂYET GELİYOR”
Karaman, Van’da da sosyal medya üzerinden alınan ürünlerle ilgili çok sayıda şikâyet aldıklarını belirterek, “Van’da da sosyal medyadan veya internetten alınan kremler ve ilaçlar hakkında bize çok yoğun şikâyet geliyor. Doğrudan Eczacılar Odası’na başvuran vatandaşlarımız olduğu gibi, bu ürünleri kullandıktan sonra zarar gören kişilerin eczacılarına danışmasıyla bize iletilen şikâyetler de oluyor. Özellikle cilt kremleri, zayıflama ürünleri ve içerikleri belirsiz takviyeler nedeniyle alerjik reaksiyonlar, cilt yanıkları ve ciddi sağlık sorunları yaşanıyor. Ne yazık ki bazı vakalar yoğun bakım tedavisi gerektirecek kadar ağır seyrediyor” diye konuştu.
MERDİVENALTI ÜRÜNLERİN İÇERİĞİNDE NE VAR?
Merdiven altı ürünlerin içerik tehlikesine değinen Karaman, “Merdiven altı ürünler denetime tabi değildir. İçerikleri bilinmez ve ruhsatsızdır. En büyük tehlike, içeriklerinin belirsiz olmasıdır. Vatandaşlarımız “cilt kremi” aldığını zannederken içinde cıva, kortizon, ağır metaller ya da yasaklı kimyasallar çıkabiliyor. Van’da yaşanan bir vakada, kullanılan kremde kezzap benzeri asitlerin bulunduğu ortaya çıkmıştı” şeklinde konuştu.
GÜZELLEŞEYİM DERKEN YANMAYIN!
Cilt beyazlatıcı kremlerin ciddi sorunlara yol açtığını söyleyen Karaman, “Son yıllarda özellikle cilt beyazlatıcı kremler nedeniyle zehirlenme vakaları, karaciğer ve böbrek rahatsızlıkları hatta yoğun bakım gerektiren tablolar görüldü. En yakın örneği, Van’da vatandaşlarımızın sosyal medyadan hızlı sonuç almak için sipariş verdiği ürünlerden kaynaklanan vakalarda yaşadık. İçeriğini bilmeden kullanılan bu ürünler, yoğun bakıma kadar giden sağlık sorunlarına yol açabiliyor” dedi.
DİKKAT! ANİ ÖLÜME KADAR VARABİLİYOR!
Zayıflama ürünlerinin de çok daha büyük risk taşıdığını belirten Karaman, “Bu tür maddeler kısa vadede alerji, cilt yanığı ve tahrişe; uzun vadede ise karaciğer ve böbrek yetmezliğine, hatta kanser riskine yol açabiliyor. Özellikle cilt beyazlatıcı kremler ve zayıflama ürünleri büyük tehlike barındırıyor. Zayıflama ürünlerinde kalp ritmini bozabilecek, tansiyonu yükseltebilecek ve bağımlılık yapabilecek maddeler bulunabiliyor. Bu da kalp krizi, felç ve ani ölüme kadar varabilen sonuçlar doğurabiliyor. Kısacası bu ürünler hızlı sonuç vaat etse de uzun vadede sağlığa ağır bedeller ödetiyor” dedi.
“DENETİMLER YETERSİZ, HALK BİLİNÇLENDİRİLMELİ”
Karaman, denetim mekanizmalarının yetersiz kaldığını ifade ederek şunları söyledi: “Denetim mekanizmaları var ama maalesef yeterli değil. Çünkü sosyal medya ve internet satışları çok hızlı ve kontrolsüz bir şekilde ilerliyor. Bir ürünün yasaklanması ya da toplatılması süreci başlayana kadar yüzlerce kişiye ulaşıyor. Sosyal medya reklamlarının ve satışlarının daha sıkı denetlenmesi gerekiyor. Ayrıca halkın bilinçlendirilmesi de en az denetim kadar önemli. İnsanlarımız bu tür ürünlere itibar etmediği sürece merdiven altı satışlar da azalacaktır. Biz oda olarak bilgilendirme çalışmalarına önem veriyoruz. Kendi sosyal medya hesaplarımızda sürekli duyurular yayınlıyor, eczanelere afişler dağıtıyoruz. Eczacılarımız da birebir danışmanlık veriyor. Eczacı, halkın en yakın sağlık danışmanıdır.”
SAHTE ÜRÜNLERLE KARŞILAŞILDIĞINDA NE YAPILMALI?
Karaman, vatandaşların sahte veya zararlı ürünlerle karşılaştığında izlemesi gereken yolu şöyle özetledi: “Öncelikle o ürünü kullanmayı bırakmalı ve vakit kaybetmeden en yakın eczacıya ya da hekime danışmalıdır. Ciddi bir yan etki varsa hemen hastaneye başvurmalıdır. Ayrıca bu ürünler Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’na veya ALO 184 Sağlık Bakanlığı hattına bildirilmelidir. Böylece hem kendi sağlığı korunur hem de başkalarının zarar görmesi önlenir.”
“İLACIN TEK ADRESİ ECZANELER”
Ürün seçiminde dikkat edilmesi gereken noktaları da paylaşan Karaman, “En önemli nokta, ilaç ve dermokozmetik ürünlerin yalnızca eczanelerden alınmasıdır. İlaçların eczane dışında satışı yasaktır. Dermokozmetik ürünlerin de düzenlenmesi gerekiyor. Vatandaşlarımız mutlaka ürünün ruhsatlı olup olmadığına bakmalı, ambalajında Sağlık Bakanlığı veya Tarım-Orman Bakanlığı onay bilgilerini kontrol etmelidir. Karekod ve barkod bilgileri mutlaka incelenmelidir. Eczaneden alınan tüm ürünler ruhsatlı, izinli ve denetime tabidir. Dolayısıyla güvenilirliğinden şüphe edilmesine gerek yoktur. İnternetten veya sosyal medya üzerinden satılan ürünlerde böyle bir güvence yoktur” ifadelerini kullandı.
BAŞKAN KARAMAN’DAN ÇAĞRI: SAĞLIĞINIZLA OYNAMAYIN
Karaman, son olarak vatandaşlara uyarıda bulunarak, “Tek cümleyle özetlemek gerekirse: Sağlığınızla oynamayın. Sosyal medya veya merdiven altı satışlardan elde edilen kremler, ilaçlar ve takviye ürünler ciddi sağlık riski taşır. İlacınızı ve dermokozmetik ürünlerinizi her zaman eczacınızdan temin edin, içerik ve ruhsat bilgilerini kontrol edin, şüpheli durumlarda vakit kaybetmeden bir uzmana danışın. Unutmayın; en yakın sağlık danışmanınız eczacınızdır” dedi.
