Türkiye’nin en büyük sodalı gölü olan Van Gölü, barındırdığı gizemlerle her dönem merak konusu oluyor. Mavinin bin bir tonunu barındıran bu devasa gölde, sadece tek bir balık türü yaşıyor: İnci Kefali. Yani diğer adıyla “Van Balığı.” Her yıl milyonlarcası adeta gökyüzüne kanat çırparcasına akarsulara göç ediyor. Peki böylesine büyük bir gölde neden başka hiçbir balık türü yaşamıyor? Cevabı, gölün sırlarla dolu kimyasında saklı…
VAN GÖLÜ’NÜN KİMYASAL YAPISI DİĞER TÜRLERİN YAŞAMASINA İZİN VERMİYOR
Van Gölü, dünya üzerindeki ender sodalı göllerden biri olma özelliğini taşıyor. Gölün suyu yüksek oranda soda ve tuz içeriyor, bu da suyu oldukça alkali hale getiriyor. Uzmanlara göre gölün pH seviyesi 9,8 ila 10,5 arasında değişiyor. Bu yüksek alkalilik, birçok canlı türü için yaşamı imkânsız hale getirirken, İnci Kefali bu sert koşullara uyum sağlamış tek tür olarak öne çıkıyor.
VAN GÖLÜ’NÜN TEK BALIĞI: İNCİ KEFALİ
Adında “kefal” geçse de aslında sazangiller familyasına ait olan İnci Kefali, bu benzersiz kimyasal ortama adapte olabilen nadir canlılardan biri. Van Gölü’nün tuzlu ve sodalı suyunda yaşamayı başarabilmesi, bilim insanları tarafından “ekolojik bir mucize” olarak nitelendiriliyor.
ÜREME ZAMANI ‘UÇAN BALIK’ MUCİZESİ YAŞANIYOR
İnci Kefali, gölün ekstrem koşullarında yaşasa da, üremek için tatlı suya ihtiyaç duyuyor. Bu nedenle her yıl Nisan-Temmuz ayları arasında gölden çıkarak, çevredeki akarsulara doğru göç ediyor. Sıcaklığın 13 dereceye ulaştığı derelerde yumurtasını bırakan balık, ardından yeniden göle dönüyor.
ÜREME DÖNEMİNDE GÖRSEL ŞÖLEN OLUŞUYOR
Bu dönem, Van Gölü kıyılarında “uçan balıklar” olarak bilinen büyüleyici bir manzaraya sahne oluyor. Milyonlarca İnci Kefali, başta Erciş-Deliçay üzerindeki Balık Bendi olmak üzere birçok noktada küçük şelaleleri aşarak zorlu bir göç yolculuğuna çıkıyor. Bu muhteşem doğa olayı her yıl binlerce yerli ve yabancı ziyaretçiyi bölgeye çekiyor.
BİYOLOJİK OLDUĞU KADAR KÜLTÜREL BİR MİRAS
Van Gölü ve İnci Kefali yalnızca biyolojik çeşitliliğin bir parçası değil, aynı zamanda Van halkının kültürel kimliğinin de önemli bir simgesi. Bölgedeki birçok aile için geçim kaynağı olan bu özel balık, Van mutfağında da ayrı bir yere sahip. Van Balığı, aynı zamanda kentin tanıtımında ve turizminde de önemli bir rol üstleniyor. Gölün alkali yapısına meydan okuyan bu canlı, doğanın dayanıklılığını ve bölgenin kültürel zenginliğini temsil ediyor.
SADECE VAN GÖLÜ’NDE YAŞAYAN BALIĞIN GİZEMİ
Sonuç olarak, Van Gölü’nün benzersiz su yapısı, İnci Kefali’nin bu ortamda yaşamasını sağlayan en önemli etken. Bu nadir tür, yalnızca gölün ekosistemini değil, aynı zamanda Van’ın kimliğini ve doğayla kurduğu bağı da koruyor.
