Van Gölü’nün tek ve en kıymetli canlısı Van Balığı (İnci Kefali) büyük bir marka tarafından konserve yapılarak pazara sürüldü ama geçen zaman içinde Van bu markayı yeterince sahiplenmedi. Geçtiğimiz yıl yapılan temin ve fizibilite çalışmalarının ardından ilk olarak 50 tonluk bir alım ile üretimi yapılan İnci Kefali konservesi kente katkı sunacak büyük bir yatırım olarak planlanma sına rağmen geçen zaman içerisinde Van bu süreçte beklenilenden daha pasif kaldı. Daha yüklü miktarda üretilmesinin hem kent ekonomisine büyük katkı sağlaması hem de kentin marka ürünlerinin artma sına katkı sunacakken bu zamana kadar fuarlarda, etkinliklerde ve diğer alanlarda hiçbir şeklide bu ürünle ilgili çalışma yapılmadı. Dardanel adlı firma bu ürünü hala satışa sunmaya devam ederken kentin bu konuda destekleyici adımlar atmaması dikkatlerden kaçmadı.
DEV FİRMA VAN BALI ĞI İLE YENİ BİR ÜRÜN OLUŞTURUP PİYASAYA SÜRDÜ
Son dönemlerde korunması ve popülasyonun artmasıyla Vanlının yüzü nü güldüren Van Gölü’nün endemik canlısı olan İnci Kefali, 2024 yılında Dardanel firması tarafından yeni bir üretim kaynağı olarak kullanıldı. Firma kentte bir dizi çalışmalar yapmak üzere İnci Kefali (Van Balığı) konservesi için kolları sıvadı. Geçtiğimiz yıl Şubat ayında Van Milletvekili Kayhan Türkmenoğlu’nun da girişimleri ile İnci Kefalinin temin ve fizibilite çalışmaları için yapıldı. Dardanel Ton Endüstriyel Direktörü (CEO) Hayrettin Ekici ve Satın Alma müdürü Adnan Erdoğan bir dizi ziyaret ve çalışmalar gerçekleştirdi. İnci kefalinin yurtiçi ve uluslararası arenaya girmesi sektör paydaşları açısından önemli bir gelişme olmasının yanı sıra gastronomi şehri yolunda ilimizin tanıtımına da katkı sağlaması adına başlayan çalışmalar neticesinde ilk etapta 50 bin tonluk bir üretim yapılarak ürün kısa zamanda piyasaya sürüldü.
SAĞLIKLI OLMASI VE YÜKSEK BESİN DEĞERİ İLE DİKKAT ÇEKİYOR!
Dardanel’in soğuk sıkım zeytinyağlı İnci Kefali konservesi yenilikçi bir ürün olarak piyasaya çıktı. Van Gölüyle özdeşmiş olan ve dünyada sadece havza da yaşayan İnci Kefali (Van Balığı), 125 gramlık ambalajlarda, soğuk sıkım zeytinyağlı olarak üretildi. Sektörünün lider markası Dardanel, İnci Kefali üre timi ile Van yöresine katkı da sağlayacak bu üretimle birlikte bölge ekonomi sine can suyu olacak bir üretim de başlatmış oldu. İçerdiği omega 3, protein ve mineraller ile sağlıklı beslenme tutkunları için de ideal bir besin kaynağı olarak reyonlarda yerini alan konserve az yağlı beyaz eti ile düşük kalorili ve yük sek besin değerine sahip olmasıyla pazara sunuldu. “Kalp sağlığını destekleyen ve kilo kontrolüne yardımcı olan mükemmel bir seçenek” olarak lanse edilen bu ürün buna rağmen ilk dönemlerde basın tarafından haberlere konu edilip sahiplenmesi dışında kurum, kuruluş ve kentteki STK’ların gündeminde yer almadı.
VAN BALIĞI’NIN ÜREME DÖNEMİNDE YENİDEN AKILLARA GELDİ
Şu sıralar av yasağı ne deniyle üreme döneminde olan Van Balığının korunması ile ilgili çağrılar sürerken bu ürünün ekonomiye kazandırılması ve kentin markası olması konusunda da beklentiler sürüyor. Her yıl bu dönemlerde tatlı sulara göç ederken sergilediği “tersine göç” hareketiyle hem bilim insanlarının hem de doğaseverlerin ilgisini çeken balığın özellikle yine dikkatleri çektiği bu dönemde daha çok anlatılması, korunması ve ekonomiye kazanç olması yönüyle ilgi bekliyor. Sürdürülebilir balıkçılık ilkelerine uygun olarak. Üretilen ve üretici de ciddi manada destekleyecek bir ürün olarak hazırlanan konserve bazı çevrelerde memnuniyetle karşılansa da Van’daki yerel üreticiler ve STK’lar açısından bazı soru işaretlerini beraberinde getirdi. İlk piyasaya çıktığında bu ürünle hem iç hem de dış pazarda büyük bir ilgi hedeflendiği belirtilmesine rağmen bu yönde firmanın attığı adımlara rağmen Van’dan bir adım atılmadı.
KENTİN TANITILDIĞI VE YER ALDIĞI PLATFORM LARDA YOK!
Piyasaya çıktıktan sonra çok konuşulan konserve geçen bir yıla yakın zaman dilimi içerisinde kentte yeterince tartışılan ve sahiplenilen bir ürün olmadı. Kentte ve dışarda düzenle nen sayısız fuar ve tanıtım etkinliği yapılmasına rağmen söz konusu ürün ile ilgili bir çalışma yapılmadı. Ne kurum kuruluşların ne de sivil oluşumların telaffuz etmediği bu ürünün gelecek yıllarda daha büyük bir üretim ve tüketim ağının parçası olması konusunda girişim yapılmaması dikkat çekti. Sahiplenilmesi ve tanıtılması halinde özellikle yerel esnafa ve üreticiye daha çok katkı sunması beklenen ürünün bu duru mu kente özgü ürünlerle birlikte yerel üreticilerin markalaşması, kooperatifleşme modelleri, üniversite-sanayi iş birlikleri ve bölgeye özgü coğrafi işaret çalışmaları gibi tartışmaları yeniden gündeme getirdi.
BİR TEK TÜRKMENOĞ LU SAHİPLENİP MECLİS TE ANLATTI
Konuyla ilgili girişimlerin başlamasına da öncülük eden AK Parti Van milletvekili Kayhan Türkmenoğlu bu konuda en çok çaba sarf eden isim oldu. Türkmenoğlu konserveyi TBMM’de tanıttı. Türkmenoğlu o açıklamada, “Türkiye’nin uluslararası alanda özellikle konserve uzmanı olan Çanakkale'deki firmamız tarafından bunun konservesini yapıp sadece Van değil uluslararası ve ulusal anlamda balığın tanıtımı için bunu konserveye çevirdik. Van balığı Kolesterol, tansiyon, kalp hastalarına müthiş derecede faydalı olan bir besin kaynağıdır. Van Balığının ulusal anlamda daha yaygınlaşması daha da gelişmesinin ve bunun da tadını da insanlara tattırmayı biz bir amaç edindik. Van balığımızın lezzetini bizlere sunumunu yaptıran ve bunu konserveye çeviren tekrar Dardanel Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Niyazi Önen’e çok teşekkür ediyorum. Van Gölü'nden çıkan bu güzel inci kefal balığımızın ulusal anlamda hem ülkemiz de hem de Van’ımıza bir katma değer sağlanacak inancıyla hepinize saygı ve sevgilerimi sunuyorum.” demişti.
DARDANEL’İN ATTIĞI ADIM, VAN İÇİN FIRSAT OLABİLİR…
Oysa Dardanel’in İnci Kefali Konservesi, Van Gölü’nün zenginliğini ulusal düzeye taşıyan bir girişim olarak değerlendirilebilir. Tamamıyla Van’a ve Van Gölü havzasına ait olan ürünün sürdürülebilirlik, yerel ekonomi ve kültürel temsil bağlamında daha bütüncül bir yaklaşımla ele alınması gerektiği net bir şekilde ortaya çıkarken bu konuda kentin sahiplenme si elzem olarak görülüyor. Bu firmanın yatırımlarının daha büyük markaların doğmasına öncü olması beklenirken Van Balığı dışındaki Van peyniri, Van Balı, Van Cevizi ve diğer ürünlerin bu şekilde markalaşması ve keşfedilmesi noktasında bir öncü olabileceği görüşü de hâkim.
GEÇMİŞTE DE DENENMİŞ VAN YİNE SAHİP ÇIKAMAMIŞTI
Öte yandan Van Balığı ile ilgili Dardanel firmasının yaptığı üretim akıllara geçtiğimiz yıllarda yapılan bir çalışmayı da getirmişti. Yıllar önce Van Balığı üzerine yapılan çok önemli bir proje başlatılmış, üretim yapılmış fakat uzun soluklu olmamıştı. 2005 yılında; Van Ticaret Borsası, YYÜ ve KOSGEB tarafından Van balığının endüstri oluşturulması amacıyla Van Balığı konservesi yapıldı. Ardından 200 kilo Van Balığı dondurularak soğuk zincire uygun olarak Çanakkale’deki Dardanel’e gönderildi ve konserve üretimi gerçekleşti. Kentin o dönem de yeterli sahiplenme, destek ve ilgi göstermemesi nedeniyle o üretim hikayesi yarım kalmıştı.
