Hayvancılığın önemli kentlerinden bir olan Van’da besiciler Kurban Bayramı öncesi kurbanlıklarını görücüye çıkarken kurbanlık alanlar içinde uyarılar sürüyor. Hayvan pazarında hareketlilik başlarken, Van Veteriner Hekimler Odası Başkanı Prof. Dr. Cumali Özkan da önemli uyarılarda bulundu. Şehrivan’a değerlendirmelerde bulunan Özcan, kurbanlık alırken özelikle hastalıklı, gebe ve küpeli olmasına dikkat edilmesi gerektiğini söyledi.
Veterinerlerin halk sağlığı, gıda güvenliği ve çevre sağlığında da etkin görevler alığını belirten Özkan, “Kurban Bayramı; dini bir vecibe olmasının yansıra, insan sağlığı, hayvan sağlığı, çevre sağlığı, ekonomik kayıplar ve sosyal yardımlaşma gibi birçok hususu kapsayan çok yönlü bir organizasyondur. Bu hususların büyük bir bölümü veteriner hekimlik mesleğinin ana uğraşı alanları kapsamındadır. Kurbanın sağlıklı olması, uygun ortamlarda ve hayvan refahı gözetilerek barındırılması ve kesilmesi, etin muhafazası, kurban derisinin uygun yüzülmesi, atıklar ve çevre için önlemler alınması gibi konular veteriner hekimlerin yetkili olduğu konulardır.” Dedi.
“EN SAYGIN VE EN ÖNEMLİ MESLEKLERİNDEN BİRİSİDİR”
Veterinerlik Hayvan sağlığı ve insan sağlığı açısından oldukça önemli bir meslek grubu olduğunu dile getiren Özkan, “ Veteriner Hekimlik mesleği dünyanın en eski, en saygın ve en önemli mesleklerinden birisidir. Veteriner Hekimler hayvan hastalıkları ile mücadelenin yanı sıra, aynı zamanda halk sağlığı, gıda güvenliği ve çevre sağlığında da etkin görevler almaktadırlar. İnsanlarda görülen hastalıkların yüzde 60’ı hayvansal kökenli olup, hayvandan insana geçen 200'ün üzerinde zoonoz hastalık bulunmaktadır. Hayvanlardan insanlara bulaşan başlıca hastalıklar; şarbon, tüberküloz, bruselloz, çiçek, şap, kuduz, mantar, deri hastalıklardır. Bunlar her daim hayvanlardan bize geçme ihtimali olan hastalıklardır. Bu hastalıkların önüne geçmek için hayvan bakımını düzgün yapmak, mutlaka işletmelerin hayvanları veteriner hekim kontrolünden geçirmelerine özen göstermek gerekmektedir. Dışarıdan gelen hayvanlarımız için yani il dışından gelen hayvanlar için raporlu, aşılı ve sağlıklı olduklarını belgeleyen raporların olmasına da özen göstermeliyiz.” Şeklinde konuştu.
“VETERİNER HEKİM KONTROLÜ DIŞINDA YETİŞTİRİLEN HAYVANLARA DİKKAT EDİLMELİ”
Kurbanlık seçimi, kurban kesimi ve kurban etinin muhafaza edilmesi konularında dikkat çeken Özkan, “Temizlik ve Hijyen tedbirlerine azami derecede dikkat etmek gerekmektedir. Kurban Bayramında, kesilen hayvan sayıları net olarak bilinmese de yaklaşık olarak 1 milyon 300 bin büyükbaş ve 2 milyon 500 bin küçükbaş hayvanın nakli ve kesimi yapılmaktadır. Bu kadar sayıda hayvanın kısa sürede nakledilmesi ve kesilmesi, gerekli tedbirler alınmadığı ve gerekli alt yapı oluşturulmadığı takdirde, insan sağlığı, hayvan sağlığı ve çevre ile ilgili önemli sorunları da beraberinde getirecektir. Bu konuda, kurban kesenlere de önemli görevler düşmektedir. İnsanlarda görülen hastalıkların yüzde 60’ı hayvan kökenli olup, insan sağlığı açısından gıdaların ortaya koyduğu riskin de yüzde 90’ı hayvansal kökenli gıdalardan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, hayvan ve hayvansal ürünlerden gelebilecek bu tehlikelerin azaltılması veya ortadan kaldırılması için, kesilen hayvanın sağlıklı olması ve veteriner hekim kontrolünden geçmesi son derece önemlidir. Veteriner hekim kontrolü dışında yetiştirilen, sevki yapılan, satışa sunulan ve kesilen hayvanlar, bulaşıcı ve salgın hayvan hastalıklarının yayılma riskini arttırmakta ve bu hayvanlardan elde edilen etler insan sağlığı açısından önemli riskler oluşturmaktadır. Kurbanlık hayvan satışlarının büyük kısmı, hayvan pazarları veya kurbanlık satış yerlerinde yapılmaktadır. Bu yerlerde yapılacak etkili veteriner hekim denetimleri, hayvan sağlığı ve halk sağlığı açısından riskleri önemli ölçüde azaltacaktır. Buralar belediyelerin kontrollünde bulunmaktadır. Belediyelerde, bu ihtiyaca cevap verecek yeterli sayıda veteriner hekim istihdam edilmemektedir. Bu nedenle de istenilen düzeyde kontrol ve denetim yapılamamaktadır. Belediyeler bu asli görevlerini yerine getirebilmeleri için yeterli sayıda veteriner hekim istihdam etmelidir. ” İfadelerini kullandı.
“TEMİZLİK VE HİJYEN TEDBİRLERİNE AZAMİ DERECEDE DİKKAT EDİLMELİ”
Kesim alanında hijyen şartlarının sağlanması gerektiğini dile getiren Özkan, “Kesim yeri temiz olmalı ve akan su bulunmalıdır. Kesim yapan kişinin sağlıklı ve temiz olması gerekir. Elinde kesik veya yara varsa eldiven kullanmalıdır. Bıçaklar sık sık temizlenmelidir. Hastalıklı doku ve organların kesimi sırasında kirlenen bıçaklar dezenfekte edilmelidir. Hayvan tutulup yatırılırken veya askıya alınırken işkence-eziyet edilmemelidir. Kesim mümkünse askıya alarak yapılmalıdır. İç organlar yüzme işini takiben en kısa sürede çıkarılmalıdır. Yutak boşaltılmalı, mide-bağırsak, safra ve idrar kesesi ve üreme organları çıkarılmalı, memeler karkastan uzaklaştırılmalıdır. Kesim sırasında kan, bağırsak içeriği gibi maddelerle alanın kirlenmesi engellenmelidir. Tüketilecek sakatatlar temiz bir şekilde çıkarılmalıdır. Kurban atıkları çöp varillerine ve gelişi güzel çevreye atılmamalı, kanalizasyon kanallarına dökülmemelidir. Çevre temizliği ve halk sağlığı açısından bu tür atıklar sokak hayvanlarının erişemeyeceği şekilde derin çukurlara gömülmelidir.
“KESİLEN ETLER HEMEN DOLABA ATILMAMALI”
Kesilen kurban etinin hemen dolaba atılmamasını söyleyen Özkan sözlerini şöyle tamamladı: “Kurban etleri, parçalar halinde temiz kaplara konulmalı ve önce güneş görmeyen serin bir yerde 5-6 saati geçmeyecek şekilde bekletilerek etin sıcaklığının düşmesi sağlandıktan sonra buzdolabına kaldırılmalıdır. Kurbanlık etler henüz kesim sıcaklığında iken buzdolabına poşet içinde veya hava alamayacak bir durumda büyük parçalar halinde üst üste konulursa, buzdolabı ısısı etin iç kısımlarını soğutmaya yetmez. Bu nedenle etin hava almayan kısımlarında çok kısa sürede bozulma ve kokuşma görülür. Böyle kısımlar asla tüketilmemeli, atılmalıdır. Eğer daha uzun süreli muhafaza düşünülüyorsa etler derin dondurucuda sıfırın altında 18 derecede muhafaza edilmelidir. Kurban derileri ve bağırsaklar muhafaza edilmeli, değerlendirilmeli ve ekonomiye katkı sağlanmalıdır. Bu nedenle, deri ve bağırsakların, toplama ekipleri gelene kadar tuzlanarak, düzgün bir şekilde muhafazaları sağlanmalıdır. Bu vesile ile sizlerin ve tüm halkımızın mübarek kurban bayramlarını tebrik ediyor, sağlıklı bir bayram diliyorum.”
