Doğu Anadolu Bölgesi’nin en büyük kentlerinden biri olan Van özellikle son birkaç yıldır derin bir yoksullukla mücadele ediyor. Sosyoekonomik anlamda zor günlerden geçen Van’da bu durum Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere de yansıyor. TÜİK’in 2023 yılı Sosyoekonomik Seviye (SES) verileri, Van’da gelir dağılımındaki uçurumu bir kez daha gözler önüne serdi. Yaklaşık 1 milyon 200 bin nüfusu bulunan Van’da, üst gelir grubuna dahil hanelerin sayısı yalnızca 20 bin civarında kalırken, alt ve en alt gelir grubunda bulunan haneler 105 bini aştı. Özellikle Gürpınar, Saray, Çatak ve Bahçesaray gibi kırsal ilçelerde yoksulluk oranlarının yüksek olduğu görüldü. Bu tablo, hem gelir dağılımındaki dengesizliği hem de kırsal ile merkez arasındaki sosyoekonomik farkı bir kez daha ortaya koydu.
VAN’IN VAHİM TABLOSU DİKKAT ÇEKTİ: VAN’DA ZENGİNDEN ÇOK FAKİR VAR!
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ilişkin ilk kez açıklanan SES verilerini paylaştı. 26 milyondan fazla haneyi kapsayan çalışmada hanelerin gelir düzeyi, eğitim süresi ve meslek bilgileri dikkate alınarak sosyoekonomik seviye grupları belirlendi. TÜİK’in SES dağılımında Van’da en üst seviye (A+) grubunda 1.082 hane bulunurken, üst seviye (A) grubunda 19 bin 198 hane yer aldı. Kentte en kalabalık gruplar ise alt ve orta seviyeler oldu. Van’daki hanelerin; 36 bin 174’ü üst altı seviye (B), 55 bin 834’ü üst orta seviye (C1), 38 bin 77’si alt orta seviye (C2), 69 bin 583’ü alt seviye (D), 36 bin 45’i ise en alt seviye (E) kategorisinde yer aldı.
VAN’IN ÜST VE ALT GELİRE SAHİP İLÇELERİ BELLİ OLDU
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2023 yılı Sosyoekonomik Seviye (SES) verileri, Van’ın ilçelerindeki gelir dağılımı ve sosyoekonomik farkları da ortaya koydu. Veriler, merkez ilçeler İpekyolu, Edremit ve Tuşba’nın öne çıktığını, kırsal ilçeler Gürpınar, Saray, Başkale ve Çaldıran’ın ise en düşük seviyelerde yoğunlaştığını gösterdi.
İPEKYOLU, VAN’IN EN ZENGİN İLÇESİ!
İpekyolu, yüzde 11,8 ile en üst gelir grubunda en yüksek orana sahip ilçe oldu. Orta ve üst altı seviyelerdeki güçlü oranlarla birlikte Van’ın sosyoekonomik açıdan en gelişmiş bölgesi olarak öne çıktı.
EDREMİT, MERKEZİN YÜKSELEN İLÇESİ OLDU
Yüzde 8,2 ile üst gelir grubunda ikinci sırada yer alan Edremit, yüzde 18,5 ile de üst altı grupta yüksek bir oran yakaladı. Bu tablo, ilçede eğitim ve gelir düzeyinin görece yüksek olduğunu gösteriyor.
TUŞBA MERKEZDE ÜÇÜNCÜ SIRADA YER ALDI
Yüzde 7,5 ile üst gelir grubunda üçüncü sırada yer alan Tuşba, orta seviyede yüzde 38,1 ile dengeli bir dağılıma sahip. Bu durum, ilçenin sosyoekonomik açıdan merkez ilçeler arasında orta konumda olduğunu ortaya koyuyor.
ERCİŞ, ORTA VE ALT GRUPTA SIKIŞTI…
Büyük nüfusuna rağmen Erciş, yüzde 6 ile üst seviyede orta sıralarda kaldı. İlçedeki hanelerin yüzde 33’ü alt seviyede bulunuyor. Bu tablo, Erciş’in güçlü bir merkez olmasına rağmen gelir dağılımında dengesizlik yaşadığını gösteriyor.
MURADİYE VE ÖZALP, ALT SEVİYEDE YOĞUNLAŞTI!
Muradiye’de hanelerin yüzde 35,7’si alt seviyede, yüzde 14,2’si en alt seviyede. Benzer şekilde Özalp’ta yüzde 35,7 alt seviyede, yüzde 15,2 en alt seviyede yer alıyor. Bu oranlar, her iki ilçede de düşük gelir gruplarının ağırlığını ortaya koyuyor.
ÇALDIRAN VE SARAY, EN KIRILGAN İLÇELER OLDU
Çaldıran’da yüzde 39,2 ile alt seviye dikkat çekiyor. Saray’da ise yüzde 37,1 alt, yüzde 18,8 en alt seviyede bulunuyor. Bu iki ilçe, sosyoekonomik açıdan Van’ın en kırılgan bölgeleri arasında yer alıyor.
BAŞKALE EN ALT SEVİYEDE!
Başkale’de hanelerin yüzde 24,2’si en alt seviyede. Bu oran, Van ilçeleri arasında en yüksek en alt seviye oranlarından biri. İlçede üst gelir grubundaki hanelerin oranı ise sadece yüzde 3,7.
BAHÇESARAY VE ÇATAK, ORTA SEVİYEDE ÖNE ÇIKAN KIRSALLAR!
Bahçesaray’da yüzde 35,6, Çatak’ta ise yüzde 43,8 ile orta seviye grubu dikkat çekiyor. Bu tablo, bu ilçelerde gelir dağılımının alt ve üst gruplar arasında değil, daha çok orta seviyede yoğunlaştığını ortaya koyuyor.
GEVAŞ’TA TABLO DENGELİ!
Gevaş’ta yüzde 42,9 ile orta seviyede yüksek bir oran görülürken, üst seviyede yüzde 4,5 ile kırsal ilçeler arasında görece daha iyi durumda. İlçe, dengeli dağılımıyla öne çıkıyor.
GÜRPINAR, EN DÜŞÜK ÜST GELİRE SAHİL İLÇE OLDU!
Gürpınar, yüzde 2,9 ile en üst gelir grubunda en düşük orana sahip ilçe oldu. İlçede hanelerin yüzde 31,9’u alt, yüzde 18,5’i ise en alt seviyede. Bu tablo, Gürpınar’ın sosyoekonomik açıdan en dezavantajlı ilçelerden biri olduğunu ortaya koyuyor.
